ناسر حەقپەرست شاعیرێكی گەنجی دوورەپەرێزی رۆژهەڵاتی كوردستانە و خاوەن ستایلێكی تایبەت بە خۆیەتی لە شیعرنووسیندا، بەهۆی ئەم ستایلەوە توانیویەتی وەك شاعیرێكی بژاردە و جواننووس دەربكەوێت. ئەگەرچی وەك پێویست گرینگی و ئاوڕ لە كارەكانی نەدراوەتەوە. "وشە" لەم دیمانەیەدا وەڵامی چەند پرسیارێكی لێ وەرگرتووە كە خوێنەرەكانی تامەزرۆین.
* وەك شاعیر دەتەوێ چی بكەی و چی بگەیەنی؟
تەنیا هەوڵم ئەوەیە هەست، تێگەیشتن و بۆچوونەكانی خۆم بخەمە ڕوو. بەرهەمەكان چەندە كاریگەر دەبن یا چییان بەسەر دێت، پێوەندی بەوەوە هەیە كە تا چ ئاستێك دەتوانم دروست ببینم، دروست بیر بكەمەوە و وەڵامدەرەوەی داخوازییەكانی سەردەم بم.
*چەمكی "عەشق" لە زۆربەی بڵاوكراوەكاندا دەبینرێت، بەتایبەت شیعر، لە كاتێكدا بەشێوەیەكی گشتگیر عەشق بووەتە پردێك بۆ كۆمەڵێك مەرامی تاكڕەهەندی، تێگەیشتنی ئێوە بۆ عەشق چییە؟
عەشق یا خۆشەویستی لووتكەی ئینسانیەتی مرۆڤە، كاتێك كە وجودی هەیە لە دژوارترین دۆخدا. ژیان فێری تەحەمول و جوانی دەكات. هەڵبەت روانین بۆ خۆشەویستی و دەربڕینی بەپێی هەلومەرجی كۆمەڵایەتی، پەروەردەیی و كولتووری مرۆڤەكان جیاوازە. مرۆڤ بوونەوەرێكە كە هەموو شتەكان فێر دەبێت و هەڵگری غەریزەیەكی ئەوتۆ نییە، جا ئەوەی كە چۆن لە عەشق دەڕوانێت یا جێبەجێی دەكات دەگەڕێتەوە سەر ئەوەی كە تا چەند لەم بوارەدا یارمەتی دراوە، پەروەردە كراوە و سەركوت نەكراوە. دەنا چۆن دەكرێت مرۆڤێكی كامڵ، عەشق كە هەوێنی ژینە بە هەڵە بەكار بێنێت؟ بەڵام بەداخەوە كۆمەڵگەی ئێرە تا ئێستەش هەڵگری كولتوورێكە كە خۆشەویستی تێیدا شێواوە و وێران بووە. نازانم مرۆڤێك چی دیكەی هەیە، ئەگەر خۆشەویستی نەبێت؟ جا بۆ رەگەزی بەرامبەر، سروشت یا هەر شتێكی تر بێت .
*بۆچی وەك پێویست گرینگی بە دەنگە نوێیەكانی ناو ئەدەب نادرێت؟ لە كاتێكدا دەنگە كۆنەكان ئەوەی هەیان بوو بەخشییان.
لە لایەنی سیستماتیكەوە هەڵدەگەڕێتەوە بۆ جۆری بینینێك كە حكوومەت بە نیسبەت ئەم دەنگانە هەیەتی، لەلایەنی كۆمەڵایەتیشەوە بەستراوە بەوەی ئەم دەنگە نوێیانە تا چەند كۆمەڵگەی خۆیان ناسیوە و توانیویانە وەڵامدەرەوە بن، بەڵام پێوەست بەو دەنگانەی نەوەكانی پێشوو كە پێمان وابێ هەرچییان هەبووە بەخشیویانە، خوێندنەوەیەكی دروست نییە، چونكە بەرهەمەكان پێوەندی بە مانەوەی رۆحی بەهرە و داهێنانەوە هەیە، نەك فیزیكی بەرهەمهێنەرەكەیان. چونكە هەر شیعرێك بە راستی شیعر نەبێت، نامێنێتەوە. ئەوەش پێوەندی بە كۆن و نوێوە نییە، بە پێچەوانەیشەوە بە هێنانەوەی چەند نموونەی بەرچاو و بەپێز لە بواری ئەدەبی كلاسیك، شیعری نوێ رەت بكەیتەوە، ئەوەیش دروست نییە.
ئێمە هەر لەو ماوە كورتەی مێژووی شیعری نوێ، نموونەی جوان و گەورەمان هەیە، بەڵام حاشا لەوەیش ناكرێت كە جۆرێك لە زۆری و بۆری پێوە دیارە. ئەوەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەو بۆچوونە گشتییانەی كە شیعر تەنیا بۆ دەربڕینی هەستە، لە كاتێكدا شیعر لە چوار رەگەزی سەرەكی: هەست، خەیاڵ، ئەندێشە و ئاهەنگ پێك هاتووە و بێ هەركام لەوانە یەكێك لە رووە جوانەكانی خۆی لە دەست دەدات.
* دەگوترێ لە دوای نەوەتەكانەوە شاعیری وامان نییە بەرهەمەكەی لە ئاسمانی فانتازیای رۆحییەتێكی پڕ ئیستاتیكادا بخولێتەوە، ئایا تۆ بۆچوونێكی ترت هەیە؟
ئەوە واقیعێكە كە بارودۆخی سیاسی و كۆمەڵایەتی لە قۆناغە هەستیارەكاندا لەسەر بەرهەم و خاوەن بەرهەم كاریگەریی زۆری هەیە و لە زۆربەی حاڵەتەكانیشدا زەوینەیەكی گونجاوتر دەڕەخسێنێ لە بواری چەندایەتی و چۆنایەتییەوە، هەر ئەوە كۆمەك دەكات بە مانەوە یا نزیكتربوونەوەی دەنگێك لە جەماوەر. پێم وایە هەمانە، هەرچی زیاتر كە كۆمەڵگە لە لایەنی رۆحییەوە لە كەش و فەزای نەوەتەكانەوە فاسڵە بگرێت، دەنگەكانی ئەمڕۆ زیاتر وەردەگیرێن و دەرك دەكرێن.
*ئایا شاعیرە گەنجەكان چی بكەن باشە بۆ ئەوەی زیاتر لەوەی هەن، بوونی خۆیان بسەلمێنن؟
لەمبارەیەوە خۆم بە خاوەن ئەزموون یا سەركەوتوو نازانم تا بۆچوونم هەبێت، بەڵام پێم وایە پێویستە شیعر بناسین و وەك ژانرێكی ئەدەبی سەربەخۆ پێڕەوی بكەین و لەو پێشینە مێژوویییە جیای بكەینەوە كە شاعیر كاری زۆربەی بەشەكانی ئەدەبیاتی بە شیعر دەركرد یا بە جۆرێكی تر، زۆربەی هونەرمەندان و ئەدیبان بەرهەمەكانی خۆیان بە شیعر دەردەبڕی كە رەنگە هەلومەرجی ژیان ناچاری كردبێ.
وشە/ هەورین و ئەڤین