"دۆخی عێراق لەدوای 2003 گۆڕانكاری بەسەردا هات"، رەنگە ئەو دەستەواژە بۆ هەر عێراقییەك دووبارە بكەیتەوە خۆی وەك ستەملێكراو و ئەوانیتر وەك ستەمكار وەسف بكات، بەكۆكردنەوەی دیمەنەكە و دەربڕینی هەموو پێكهاتەكان، دەردەكەوێت هەموویان ستەمیان لێ دەكرێت، بەڵام ستەمكار كێیە؟، مەسیحییەكان كە خۆیان بە پێكهاتەیەكی رەسەنی عێراق دەزانن، تووشی راگواستن و داگیركردنی موڵكوماڵ و سامانەكانیان هاتوونەتەوە، ئاخۆ سەردانی پاپای ڤاتیكان بۆ عێراق بۆ ئەوان چی دەگەیەنێت؟
مەسیحییەكانی عێراق دوای چەند لێشاوێك راگواستن و كۆچكردن بەهۆی چەند رووداوێكی دواییەك و لە چەند قۆناغێكی جیاواز لەدوای 2003دا، ژمارەیەان لە عێراق كەمبووەوە، ئەوانەیشی ماون خەون بە رۆیشتن و كۆچكردن لە عێراقەوە دەبینن، كاتێك ژمارەیەكیان لەكاتی هاتنی سوپای ئەمەریكا لە 2003 رۆیشتن و ژمارەیەكی تریان لە سەردەمی جەنگی تایفی لە 2006 و 2007 و هەندێكیشیان لە سەردەمی دەركەوتنی قاعیدە و داعش و هەشیانە لەوناوە بەهۆی نەگونجانی ژیانیان بۆ هەرێمی كوردستان یان دەرەوە رۆیشتوون.
ریحان حنا ئەیووب، سەرۆكی فراكسیۆنی ئەنجوومەنی میللی كلدانی سریانی ئاشووری لە پەرلەمانی عێراق دەڵێت، كۆچی مەسیحییەكان لە عێراق لە 2005 دەستی پێ كرد، ئەوكاتەی كوشتن لەسەر ناسنامە سەری هەڵدا و بەو هۆیەوە نیو ملیۆن مەسیحی عێراقیان جێهێشت و روویان لە هەرێمی كوردستان كرد، دوای سەرهەڵدانی رێكخراوی داعش و راگواستنی بەزۆریان لە دەشتی نەینەوا و ناوچە كێشەلەسەرەكان، مەسیحییەكانی ئەو ناوچانەیش كۆچیان كرد.
زیاتر گوتی، دوای ئازادكردنەوەی ناوچەكانیان لە داعش، نیوەی ئەوانەی كۆچیان كردبوو بۆ ناوچەكانیان گەڕانەوە، چونكە بەشێكیان بۆ دەرەوەی عێراق و وڵاتانی دراوسێ رۆیشتبوون، بەومانایەی نیوەی مەسیحییەكان عێراقیان جێهێشتووە، هۆكاری جیاوازیش بۆ ئەو كۆچكردنە هەیە، لەوانە داگیركردنی ناوچەكانیان لەلایەن داعش و راگواستنی بەزۆر و ترساندن و كوشتن و رفاندن و لەدەستدانی موڵكوماڵ و سامانەكانیان و ناسەقامگیریی عێراق.
سەردانەكەی پاپا تەكانێكی رۆحی بە مەسیحییەكانی عێراق دەبەخشێت
ئەو پەرلەمانتارە روونی كردەوە، ئامارێكی وردمان بۆ ژمارەی مەسیحییەكان لە عێراق نییە، بەڵام بەپێی ئاماری رێكخراوەكان، ژمارەیان لە عێراق لە نێوان ملیۆنێك و 250 هەزار و ملیۆنێك و 500 هەزار كەس دەبێت، هەموو ئەو رووداوانەی لە عێراق روودەدەن، كار لە پێكهاتەی مەسیحی دەكات، یەكێك لە زیاترین هۆكارەكانی بووەتە هۆی كۆچكردنی پێكهاتەی مەسیحی لە عێراق، گوتاری تایفی و كوشتن لەسەر ناسنامە بووە.
ئامارێكی ورد لەبارەی ژمارەی كریستیانەكان لە عێراق نییە، بەڵام لەگەڵ چاودێریكردنی كەمبوونەوەی ژمارەیان، بەتایبەتی لە كلێساكان و لەكاتی نوێژ و بۆنە ئاینییەكانیان كە هەندێكیان داخراون، وەك كلێسای
(سالووسی ئەقدەس)، لە ناوچەی بەلەدیات لە رۆژهەڵاتی بەغدا، كە پێنج ساڵە داخراوە و تەنیا بەكەمی بۆنەی تیادا ساز دەكرێت، دەردەكەوێت ژمارەیان لە عێراق كەم بووەتەوە، هاوكات كلێسای وا هەیە لە 2007ەوە داخراوە و تا ئێستە نەكراوەتەوە، وەك كلێسای "قەلب یەسووع ئەلئەقدەس"ی ئەرمەنی كاسۆلیك لە ناوچەی كەرادە لە بەغدا.
ئێستە ژمارەیەكی زۆر لە ماڵباتە مەسیحییەكان لە هەرێمی كوردستان و ئوردن و ئوسترالیا و وڵاتانی تر دەژین، ئەوان دڵیان بۆ وڵاتەكەیان لێدەدات، بەڵام رەتی دەكەنەوە بگەڕێنەوە، هەریەكەیان چیڕۆكێكی خۆی هەیە لەبارەی لە عێراق چی بەسەر هاتووە و لە ماوەی نزیكەی 20 ساڵی رابردوودا چۆن ژیاون، بۆیە هەموویان لەوانەی لە ناوخۆ یان لە دەرەوەی عێراقن هیوایان بەوەیە پاپا فرەنسیس كە كۆتایی ئەم هەفتەیە سەردانی عێراق دەكات، قسەیەكی دڵنەوایی و دڵدانەوەی بۆ ئەوان پێبێت، ئەگەرچی ئەوان لەسایەی تەنگژەی تەناهی و ئابوروی و ئاڵۆزییەكانی سیاسی عێراق خۆیان بە خەونەكانەوە نابەستنەوە، سەعد هورمز كە شوفێری تەكسی بووە لە مووسڵ و لەئوردن دەژیت دەڵێت، هیوادارم پاپا داوا لەو وڵاتانە بكات كە پەناخوازانی مەسیحیان تیادایە یارمەتیان بدەن، چونكە ئێستە گەڕانەوە بۆ عێراق لەئاراد نییە.
بەپێی چاودێران سەردانەكەی كۆتایی ئەم هەفتەی پاپای ڤاتیكان بۆ عێراق تەكانێكی رۆحی بە مەسیحییەكان دەبەخشێت كە ئەوان زۆر پێویستیان پێیەتی، ئەوەیش لەدوای ساڵانێك لە نەهامەتی بەهۆی ئەو كێشانەی عێراقیان گرتەوە، بۆیە سەردانەكە هەوڵێكی ڤاتیكانە بۆ بنیاتنانی پردێك لەگەڵ وڵاتانی ناوچەكە و هەلێكی باشە بۆ زیندووكردنەوەی گیانی لێبوردەیی لە ژینگەیەكی بارگاوی و بەمینڕێژكراوی تایفی و توندڕۆی ئاینیدا.