هاتنی پاپای ڤاتیكان بۆ عێراق كاردانه‌وه‌ی زۆری لێ كه‌وتووه‌ته‌وه، مه‌سیحییه‌كان خۆشحاڵن به‌و سه‌ردانه و بۆ كوردستانیش جیاوازه، به‌تایبه‌ت كه كوردستان وه‌ك نموونه‌یه‌كی جیاوازی پێكه‌وه‌ژیان له‌ناوچه‌كه‌دا ده‌دره‌وشێته‌وه.
رۆژی 5ی ئادار/مارسی 2021، پاپای ڤاتیكان گه‌شتێكی مێژوویی بۆ عێراق و هه‌رێمی كوردستان ده‌ست پێ كرد بۆ ماوه‌ی سێ ڕۆژ به‌رده‌وام ده‌بێت.
پاپا فرانسیس 266یه‌مین پاپای ڤاتیكانه كه به پاپا فرانسیسی یه‌كه‌میش ده‌ناسرێت، له ڕۆژی سێی ئاداری ساڵی 2013 دوای ئه‌وه‌ی پاپا بێنێدیكتی 16 به‌هۆی به‌ساڵاچوونی و لاوازیی جه‌سته‌یی، ده‌ستی له كار كێشایه‌وه، به زۆرینه‌ی ده‌نگی كاردیناڵه‌كانی كه‌نیسه‌ی كاسۆلیك، له كه‌نیسه‌ی سیستیه‌نی ڤاتیكان به ڕێبه‌ری كاسۆلیكه‌كانی دنیا هاته هه‌ڵبژاردن.
پاپا فرانسیس كاردینال (خۆرخێ ماریۆ بێرگۆ ) كه به‌ناوی (پاپا فرانسیس)ه‌وه ناو ده‌برێت، خۆرخێ له دایكبووی 17ی كانوونی یه‌كه‌می ساڵی 1936ـه له بوێنس ئایریسی پایته‌ختی ئه‌رجه‌نتین هاتووه‌ته دنیاوه.
فڕانسیس كه‌سایه‌تی كریستیانی ئه‌مه‌ریكای لاتینییه و یه‌كه‌مین كه‌سی ئه‌مه‌ریكای لاتینییه كه به ڕابه‌ری كاسۆلیكه‌كانی دنیا هاته هه‌ڵبژاردن.
پاپا په‌رده له‌سه‌ر تاوانه‌كانی عێراق هه‌ڵده‌داته‌وه
سه‌ردانه‌كه‌ی بۆ عێراق و كوردستان به مێژوویی داده‌نرێ، هه‌روه‌ك په‌رده له‌سه‌ر هه‌ڵدانه‌وه‌ی چه‌ندان تاوان دژی مه‌سیحییه‌كانی له عێراق هه‌ڵده‌داته‌وه.
روبینه ئوملیك عه‌زیز په‌رله‌مانتاری مه‌سیحی له په‌رله‌مانی كوردستان، هاتنی پاپا به ڕووداوێكی مێژوویی بۆ هه‌رێمی كوردستان و عێراق دانا و پێی وایه، هاتنی پاپا بۆ هه‌رێمی كوردستان و عێراق، بۆ نووسینی په‌یمانێكه بۆ پێكه‌وه‌ژیانی ئاشتییانه، ئه‌وه‌ش په‌رده له‌سه‌ر چه‌ندان دۆسیه‌ی تاوان به‌رانبه‌ر به مه‌سیحییه‌كان له عێراق هه‌ڵده‌داته‌وه.
رۆبینه ده‌ڵێ، له 2003وه تا 2014، مه‌سیحییه‌كان له عێراق به‌ره‌و نه‌مان ده‌چن، ژماره‌ی مه‌سیحییه‌كان له‌و كاته‌دا ملیۆنێك و نیو بووه، ئێسته ئه‌گه‌ر 350 هه‌زار كه‌سێك مابنه‌وه، كه ئه‌وه هێمای پرسیار ده‌خاته سه‌ر مه‌سیحییه‌كان له عێراق.
ئه‌و پێی وایه كه‌مبوونه‌وه‌ی ژماره‌ی مه‌سیحییه‌كان جگه له ڕووداو و توندوتیژییانه‌ی كه له عێراق ڕووبه‌ڕوویان بووه‌ته‌وه، له هه‌مان كاتدا پێوه‌ندی به به‌رده‌وامیی كۆچكردنه‌وه هه‌یه و "سه‌قامگیری له عێراقدا نییه".
ئه‌و په‌رله‌مانتاره دووپات ده‌كاته‌وه كه هه‌ر شوێنێك پێشمه‌رگه‌ی لێ نه‌بێت، بۆ مه‌سیحییه‌كان شوێنی ژیان نییه، بۆیه تا عێراق بۆ مه‌سیحییه‌كان به‌و شێوه‌یه بێت، ئه‌وه بۆ مه‌سیحییه‌كان شوێنی ژیان نابێت.
"حه‌شد هاوشێوه‌ی داعشه"
مه‌سیحییه‌كانی عێراق قوربانییه‌كی گه‌وره‌یان له سه‌رده‌می داعش دا، سه‌تان شوێنی مێژوویان كاول كران و سه‌تان كه‌سیان لێ كوژرا، ئه‌وه بۆ مه‌سیحییه‌كانی عێراق توندوتیژییه‌كی نوێ نه‌بوو، به‌ڵام ده‌كرێ گه‌وره‌ترین توندوتیژی بێت كه به‌رانبه‌ریان ئه‌نجام دراوه.
له دوای داعش، ناسه‌قامگیریی عێراق ڕێی نه‌دا مه‌سیحییه‌كان بحه‌سێنه‌وه، حه‌شدی شه‌عبی به‌ڵای تری به‌سه‌ردا ده‌هێنان و ڕووبه‌ڕووی كاره‌ساتی ده‌كردنه‌وه، بۆیه شاره‌زایان ده‌ڵێن، ئه‌سته‌مه جارێكی تر له‌و عێراقه‌دا پێكه‌وه‌ژیان دروست ببێته‌وه.
رۆبینه نایشارێته‌وه، حه‌شدی شه‌عبی هاوشێوه‌ی داعش هه‌موو شتێكی خراپی به‌رانبه‌ر به مه‌سیحی و كریستیانه‌كان كردووه، له به‌زۆر به‌شیعه‌كردن و كوشتن و ده‌ستدرێژی، ئێسته بووه به مۆدێل ماڵی مه‌سیحییه‌كان ده‌ته‌قێننه‌وه، به‌شێوه‌یه‌ك دیمۆگرافیای ته‌واوی ناوچه كریستیانه‌كان گۆڕاوه.
"دۆخی هه‌رێمی كوردستان بۆ سریان، كلدان و ئاشوورییه‌كان دۆخێكه زۆر جیاوازی هه‌یه، كه‌س گوێی لێ نه‌بووه له هه‌رێمی كوردستان خه‌ڵكی ئێمه بكوژرێت و ئاواره بێت، كوردستان بووه‌ته نموونه‌یه‌ك له پێكه‌وه‌ژیان له نێوان پێكهاته‌كان، هه‌ر ئه‌وه‌یشه وای كردووه مه‌سیحییه‌كان له به‌غداشه‌وه كۆچ بۆ هه‌رێمی كوردستان بكه‌ن". په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی مه‌سیحی وای گوت.
ته‌نیا له شه‌ڕی داعش زیاتر له هه‌زار و 700 پێشمه‌رگه شه‌هید بوون، به‌شێكیان خوێنیان بۆ پاراستنی تلسقۆف به‌خشی كه ناوچه‌یه‌كی مه‌سیحینشینی ده‌شتی نه‌ینه‌وایه. ئه‌و كاره به‌ته‌واوی مه‌سیحییه‌كانی دڵنیا كرده‌وه كه ئه‌وان له كوردستان ده‌توانن پارێزراو بن.
رۆبینه ده‌ڵێ، جێی دڵخۆشییه سه‌رۆك بارزانی چه‌ندان جار دووپاتی له‌سه‌ر ئه‌وه كردووه‌ته‌وه، بۆ ئێمه و خه‌ڵكی كوردستان، یان پێكه‌وه ده‌ژین، یان پێكه‌وه ده‌مرین.
هاتنی پاپای ڤاتیكان ڕه‌نگه جارێكی تر ئه‌و پێكه‌وه‌ژیانه‌ی له كوردستان هه‌یه پته‌وتری بكات، وه‌ك په‌یامی ئه‌وه‌ی پێ ده‌گه‌یه‌نرێ كه ئه‌وه هه‌رێمی كوردستانه كه شوێنی حه‌وانه‌ی مه‌سیحی و پێكهاته‌كانی تره.