باشترین خۆراك بۆ ڕێكخستنی كۆلستڕۆڵ ئه‌مانه‌ی خواره‌وه‌ن؟

:: PM:03:15:12/10/2018 ‌
كۆلستڕۆڵ یه‌كێكه‌ له‌و ماده‌ چه‌ورانه‌ی له‌ به‌رگی خانه‌ زیندووه‌كاندا ھه‌یه‌، دوو جۆری ھه‌یه‌ باش و خراپ، كۆلستڕۆڵی باش HDL به‌ پرۆتینی چه‌وری چڕی زۆر ناوده‌برێت، كۆلستڕۆڵی خراپ LDL به‌ كۆلستڕۆڵی چه‌وری كه‌م چڕ ناوده‌برێت.

لێره‌دا باس له‌و خۆراكانه‌ ده‌كه‌ین كه‌ پارێزگاری له‌ كۆلسته‌ۆڵی باشی خوێن ده‌كات:

1- شۆفان: ڕێژه‌یه‌كی زۆر ڕیشاڵی تێدایه‌.

2- ماسی: ماسی یه‌كێكه‌ له‌و گۆشته‌ گرنگانه‌ی كه‌ ڕێژه‌یه‌كی زۆر ئۆمێگا سێ تێدایه‌ چاره‌سه‌ری نه‌خۆشییه‌كانی  تووش بوون به‌ جه‌ڵته‌ی دڵ و به‌رزبوونه‌وه‌ی په‌ستانی خوێن ده‌كات كۆلستڕۆڵی خراپی خوێن ده‌كات.

3- سێو: سێوه‌ ڕیشاڵ و ماده‌ی دژه‌ ئۆكسیدی تێدایه‌، ڕۆژانه‌ خواردنی سێ سێو كۆلستڕۆڵی خراپی خوێن كه‌م ده‌كاته‌وه‌.

4- چای سه‌وز: چای سه‌وز یه‌كێكه‌ له‌و خواردنه‌وانه‌ی كۆلستڕۆڵی خراپ ناھێڵێت و ڕێگه‌ له‌ گیرانی خوێنبه‌ره‌كان ده‌گرێت.
 
5- مزره‌مه‌نییه‌كان: مزره‌مه‌نییه‌كان یه‌كێكه‌ له‌و خواردنانه‌ی ڕێژه‌یه‌كی زۆر به‌كتینی تێدایه‌، كاریگه‌ریه‌كی زۆری ھه‌یه‌ له‌ دابه‌زینی ڕێژه‌ی كۆلستڕۆڵی خراپ له‌ خوێندا.


ئاماده‌كردنی چه‌ند پێكھاته‌یه‌ك بۆ كه‌م كردنه‌وه‌ی ڕێژه‌ی كۆلستڕۆڵ: 

- مه‌عده‌نووس: چوار كه‌وچكی بچووك  مه‌عده‌نووسی ھاڕاو بخه‌ره‌ ناو ئاوه‌ی گه‌رمه‌وه‌ و جوان تێكه‌ڵی كه‌ پاشان داینێ تا سارد ده‌بێته‌وه‌ و بیپاڵێوه‌ ڕۆژانه‌ دوو جار بیخۆره‌وه‌، سوودێكی زۆری ھه‌یه‌ بۆ دابه‌زاندنی كۆلستڕۆڵ وا باشتره‌ له‌گه‌ڵ شیر تێكه‌ڵ بكرێت و بخورێته‌وه‌.

- ئاوی پیاز: تێكه‌ڵكردنی دوو كه‌وچكی بچووك له‌ ھه‌ریه‌كه‌ له‌ ئاوی پیاز و ھه‌نگوین له‌ كووپێكدا، ڕۆژی جارێك بیخۆره‌وه‌.

- سركه‌ی سێو: به‌ تێكه‌ڵكردنی دوو كه‌وچكی بچووك له‌ سركه‌ی سێو و ئاو و ڕۆژانه‌ یه‌ك كووپی لێ بخۆره‌وه‌.

چه‌ند ئامۆژگاریه‌ك بۆ پارێزگاری كردنی ڕێژه‌ی كۆلستڕۆڵ: 

*  به‌كارھێنانی ڕۆنی ڕووه‌كی له‌ بری ڕۆنی ئاژه‌ڵی.

* خواردنه‌وه‌ی ئه‌و شیرانه‌ی كه‌ كه‌م چه‌وریه‌.

* نه‌خواردنی ئه‌و خۆراكانه‌ی كه‌ ڕێژه‌یه‌كی زۆر چه‌وری تێدایه‌. 

* زۆر خواردنی ئه‌و خۆراكانه‌ی كه‌ ڕیشاڵین.

كۆلستڕۆڵ جۆرێكی چه‌ورییه‌ له‌ خوێندا و له‌ له‌شی مرۆڤدا. كۆلستڕۆڵ له‌ جه‌رگ دروست ده‌بێت بۆ له‌ش. ھه‌روه‌ھا له‌ش ده‌توانێت كۆلستڕۆڵ له‌ خۆراكیش وه‌ربگرێت. وه‌ك گۆشت، ماسی، ھێلكه‌، په‌نیر، شیر و ھتد. له‌ش پێویستی به‌ ھه‌ندێك له‌ كۆلیستڕۆڵ ھه‌یه‌ بۆ مێشك، پێست و ئه‌ندامه‌كانی تری له‌ش بۆ ڕاپه‌ڕاندنی كاره‌كانیان. به‌ڵام زۆر خواردنی كۆلیستڕۆڵ خراپه‌ به‌ تایبه‌تی بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ له‌شیان كۆلیستڕۆڵ زۆر دروست ده‌كه‌ن.


وشە - محەمەد میران