ته‌له‌ڤزیۆنێكی ڕووسی، خه‌ریكی به‌رهه‌مهێنانی زنجیره درامایه‌كه به‌ناوی "چێرنۆبڵ، بۆ ئه‌وه‌ی وه‌ڵامی ئه‌و زنجیره‌یه بداته‌وه كه ئه‌مه‌ریكا به‌و ناوه بڵاوی كرده‌وه و زۆربه‌ی خه‌ڵكی دنیا بینییان و بووه هۆی شكاندنی ناوبانگی ڕووسیا.
ڕووسیا ده‌یه‌وێ، ته‌واوی ئه‌و زانیارییانه له زنجیره‌كه‌ی خۆیدا ڕاست بكاته‌وه كه پێی وایه ئه‌مه‌ریكا به چه‌واشه‌كاری ده‌رخواردنی خه‌ڵكی دنیای داوه. بۆ ئه‌م مه‌به‌سته "ئیلكی مرادۆف" ده‌رهێنه‌ری به‌ناوبانگی ڕووسی ڕاسپێردراوه و وه‌ك خۆیان ده‌ڵێن، ده‌یانه‌وێ ئه‌وه‌ی له‌وێ ڕووی دا، به‌ڕاستی پێشكه‌شی بینه‌ری بكه‌ن.
کارەساتی چێرنۆبڵ (Chernobyl disaster) کارەساتێکی ناوکی بوو کە لە 26ی نیسانی 1986 لە وێستگەی وزەی ناوکی چێرنۆبڵ لە پریپیات، ئوکراینا ڕووی دا. ئەو ڕووداوە بە یەکێک لە گەورەترین کارەساتەکان لە مێژووی وزەی ناوکی دادەنرێت. بەھۆیەوە تەنۆچکەی تیشکدەر بەسەر چەندان بەشی یەکێتیی سۆڤییەت، ئەوروپای ڕۆژھەڵات، سکاندیناڤیا، شانشینی یەکگرتوو و ڕۆژھەڵاتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمه‌ریکا باری. بەشێکی گەورەی ئوکراینا، بیلاڕووس و ڕووسیا بە خراپیی پیس بوون. ئەوەش بووە ھۆی ئەوەی نزیکەی 350 هه‌زار کەس بگوازرێنەوە بۆ شوێنی دیکە.
زنجیره ئه‌مه‌ریكییه‌كه‌ی HBO به‌رهه‌می هێنا بوو، ئێسته به‌پێی ڕانكی IMDB به‌رزترین ئاستی له مێژوودا به‌ده‌ست هێناوه و هه‌موو ژماره پێوانه‌یییه‌كانی بینینی شكاندووه، هه‌موویشی به‌هۆی ئه‌و بانگه‌شه زۆره‌ی بۆیان ده‌كرد تا وه‌ك به‌شێك له پڕوپاگه‌نده له دژی ڕووسیا به‌كاری بهێنن.
مرادۆف ده‌رهێنه‌ری چێرنۆبڵه ڕووسییه‌كه ده‌ڵێ، ئه‌وه‌ی ئێمه بڵاوی ده‌كه‌ینه‌وه، ڕوویه‌كی زۆر جیاوازه له‌وه‌ی ئه‌مه‌ریكا و ڕاستییه‌كان به ته‌واوی ده‌خه‌ینه ڕوو، ئه‌و كاته بۆ دنیاشی ده‌سه‌لمێنین كه چۆن ئه‌وه‌ی ڕووی دا خه‌تای ئه‌مه‌ریكای تێدا بوو.
وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیریی ڕووسیا، بۆ هاوكاریكردنی ئه‌م به‌رهه‌مه‌ی وڵاته‌كه‌ی پێنج ملیۆن دۆلاری پێشكه‌شی تیمی به‌رهه‌مهێنان كردووه و پێشی گوتوون ئه‌گه‌ر پێویسییان به زیاتریش بێت، ئه‌وا پێیان ده‌دات.
به‌پێی گێڕانه‌وه‌ی ئه‌مه‌ریكا، چێرنۆبڵ به‌م شێوه‌یه ڕووی دا: پێشھاتەکە کاتێک ڕووی دا کە چەند کرێکارێک سەلامەتی کارلێکەری ژمارە چواریان تاقیدەکردەوە و ئامێرەکانی تایبەت بە ڕێگەگرتن لە تەقینەوەی کارلێکەرەکە کوژاندرابوونەوە. لەو کاتەدا کارلێکەرەکە تووشی ھەڵکشانێکی زۆری وزە بوو. ئەوەش بووە ھۆی ئەوەی کە لوولەی کارلێکەرەکە بتەقێتەوە. بە ھۆی ئەو تەقینەوەیە، بڕێکی زۆر لە ماددەی تیشکدەر و سووتەمەنی وەشێندرا ناو بەرگەھەوا. ئەوەش بووە ھۆی چەند کێشەیەکی دیکەی تەکنیکی و ئاگری لێکەوتەوە. ئاگرەکە بڵاوکردنەوەی ماددە تیشکدەرەکانی زۆرتر کرد، کە بەھۆی دووکەڵی ئاگرەکە دەگوازرانەوە ناو بەرگەھەوا.
گرانە کە ژمارەی قوربانیانی کارەساتەکە بزانرێت. ڕاپۆرتێکی ٢٠٠٥ ی ئاژانسی نێونەتەوەیی وزەی ئەتۆمی ئاماژەی بە ٥٦ مردنی ڕاستەوخۆ کردووە، کە زۆربەیان کرێکاری وێستگەکە یاخود ئاگرکوژێنەوە بوون. ڕاپۆرتەکە ئاماژە بەوە دەکات کە نزیکەی ٤٠٠٠ کەس لەوانەیە بەھۆی نەخۆشی درێژخایەن کە بە ھۆی کارەساتەکە تووشی بوون بمرن. بەڵام ھەندێک لایەن تێبینیان لەسەر ڕاپۆرتەکە ھەیە. وە ھەروەھا کارەساتەکە چەندین نەخۆشی تووشی دانیشتوانی ناوچەکە کردووە کە دیارترینیان شێرپەنجەی تایرۆیدە.
وە ھەروەھا خاوێنکردنەوەی ئەو شوێنانەی بە ھۆی کارەساتەکەوە پیسبوون نزیکەی ١٨ میلیارد ڕوبل (کە دەیکردە ١٨ میلیارد دۆلاری ئەمەریکی لەو کاتەدا) زیانی لە یەکێتیی سۆڤیەت داوە. وە سەدان میلیارد دۆلاری دیکەش لەلایەن بیلاڕووس، ئوکڕاینا و ڕووسیا لە ٣٠ ساڵی ڕابردوودا خەرج کراوە بۆ خاوێنکردنەوەی ناوچە پیسبووەکان و دابینکردنی چاودێری تەندرووستی بۆ ئەوکەسانەی کەوتبوونە ژێر کاریگەری کارەساتەکە، بە شێوەیەک لەو ماوەیەدا بەشێکی دیاری بوودجەی بیلاڕووس و ئوکراین بۆ قەرەبووکردنەوە و چارەسەرکردنی کێشەکانی دوای کارەساتەکە تەرخانکراوە.
به‌پێی گێڕانه‌وه‌ی ئه‌مه‌ریكا، چێرنۆبڵ به‌م شێوه‌یه ڕووی دا: پێشھاتەکە کاتێک ڕووی دا کە چەند کرێکارێک سەلامەتی کارلێکەری ژمارە چواریان تاقیدەکردەوە و ئامێرەکانی تایبەت بە ڕێگەگرتن لە تەقینەوەی کارلێکەرەکە کوژاندرابوونەوە. لەو کاتەدا کارلێکەرەکە تووشی ھەڵکشانێکی زۆری وزە بوو. ئەوەش بووە ھۆی ئەوەی کە لوولەی کارلێکەرەکە بتەقێتەوە. بە ھۆی ئەو تەقینەوەیە، بڕێکی زۆر لە ماددەی تیشکدەر و سووتەمەنی وەشێندرا ناو بەرگەھەوا. ئەوەش بووە ھۆی چەند کێشەیەکی دیکەی تەکنیکی و ئاگری لێکەوتەوە. ئاگرەکە بڵاوکردنەوەی ماددە تیشکدەرەکانی زۆرتر کرد، کە بەھۆی دووکەڵی ئاگرەکە دەگوازرانەوە ناو بەرگەھەوا. ئەوەش بووە ھۆی چەند کێشەیەکی دیکەی تەکنیکی و ئاگری لێکەوتەوە. ئاگرەکە بڵاوکردنەوەی ماددە تیشکدەرەکانی زۆرتر کرد ڕووی دا کە چەند کرێکارێک سەلامەتی کارلێکەری ژمارە چواریان تاقیدەکردەوە و ئامێرەکانی تایبەت بە ڕێگەگرتن لە تەقینەوەی کارلێکەرەکە کوژاندرابوونەوە. لەو کاتەدا کارلێکەرەکە ئەوەش بووە ھۆی چەند کێشەیەکی دیکەی تەکنیکی و ئاگری لێکەوتەوە. ئاگرەکە بڵاوکردنەوەی ماددە تیشکدەرەکانی زۆرتر کرد ئەوەش بووە ھۆی چەند کێشەیەکی دیکەی تەکنیکی و ئاگری لێکەوتەوە. ئاگرەکە بڵاوکردنەوەی ماددە تیشکدەرەکانی زۆرتر کرد.