هەڵە ڕاستەکان

AM:10:12:15/09/2020 ‌
ئەوانەی سیاسی نین و شەو ڕۆژ قسە لەسەر سیاسەت دەکەن، دەتوانن ڕاست و چەپ قسە بکەن، ئەوانەی خوا بۆ ڕەخنە و گلەیی و پفدان و ورەشکاندن و لاملی دروستی کردوون، هیچ قسەیەکی خێر ناکەن، ئەوانەی لە فەیسبووک دەیانەوێت ببنە خاوەنی هەڵوێست و مەدالیای نیشتمانپەروەریی و  بڕیاردان و فکرچنی دەبەخشنەوە، هەمیشە خەنجەر لەکان و دەمیان تیژ و فکریان کوڵە. ئەوانەی لەجیاتی دەسەڵات وەکو بڕیاربەدەست و  حاکم و  دادوەر خۆیان نمایش دەکەن، وەکو داوەری باڵندە تۆقێنەر وان. هەڵەی هەرە ڕاستیش ئەوەیە، کەسانێکی دوور لە فکری سیاسی سیاسەت بکەن، حزبەکان پڕ بێت لە بازرگان و خۆڕەپەشکەر و نەخوێندەوار و کاسبی سیاسی.

هەڵەکان لە کوردستاندا بەجۆرێک زۆر بوون، مرۆڤ ناتوانێت بەئاسانیی ڕاستییەکان بناسێتەوە، لەبەر ئەوەی نا ڕاستی زۆرە، بەڵام چونکە مەکینەیەکی بە‌هێزی پڕوپاگەندەچی، دەستی هەتا بن هەنگڵی لێ هەڵکردووە و ڕاست و چەپ دەبڕێت و ناشێرێتەوە، ناسینەوەی هەڵە و ڕاستییەکانی قورس کردووە. تەنیا وای لێهاتووە کەسانێک لە سایەی سیاسەتی هەڵە پەیدا بوون و درۆ بە درۆ وەکو فەخر دەکەن، چەواشەکاری وەکو سیاسەت و خۆ هەرزانفرۆش و سووکایەتیکردن بە مەبدەئی گشتی و بنەما نیشتمانییە ستراتیژییەکان بە شەرفێکی گرنگی بەناو "مۆدێرن و  ئازایەتی و سیاسەت" دەزانن، سیاسەتیان بە سیاسەت بردووە.

ئەمەش دیسان پێوەدنیی بە هەڵە زەق و ڕاستەکانەوە هەیە کە لەدوای ڕاپەڕین بەهۆی ململانێ و  نەبوونی ستراتیژی حوکم بەپێی سیاسەتی پلانڕێژی و بیناکردنی فکری مرۆڤ و پەرەپێدانی کەسایەتیی تاک و نەبوونی فەلسەفەیەکی بنیاتنەرانەی واقیعیی ئابووری و  سیاسی لەسەرەوە و بێ ئومێدکردنی خوارەوەی هەر خواری کۆمەڵگا. واتە سیاسەت و ئیدارە و حکومدار لەنێوان سیاسەتی دەستەبژێری (زانستی و سیاسی و ئابووری) و (دیموکراسیەتی کۆمەڵایەتی و دەسەڵاتدانە دەست خەڵک) نەتوانراوە هاوسەنگییەکی دادپەروەرانە دروست بکرێت.

هەڵە ڕاستەکان بوونەتە ئەمری واقیع، هەندێک ڕاستییش هەیە هێندە تاڵ و ناواقیعن مرۆڤ لە ئاماژەپێکردنیان خروشت دەیگرێت. هەڵەکان هێندە زەق و کاریگەرن، نە حکوومەت بەشێوەیەکی کارا و زانستی و ڕاگەیاندنێکی مۆدرێنی ئاراستەکراو دەتوانێت هەنگاوە گرنگەکانی خۆی بڕاستێنێت، نە خەڵک ئامادەی گوێگرتن و گەڕانەوەیە بۆ مەسەلە ستراتیژییەکان، کەسانێکیش پەیدا بوون، هەمیشە هەڵە ژەهراوەییەکان ژەهراویتر پیشان دەدەن.

مستەفا کازمی لە سەردانێکی فەرمیی بۆ هەرێمی کوردستاندا لەگەڵ بەرپرسانی هەرێم کۆ بووەوە، کازمی ناتوانێت بەدەنگی هاووڵاتیانی کوردستان لە هەڵبژاردن بباتەوە، ناشتوانێت بەهیچ شێوەیەک ببێتە نوێنەری گەلانی کوردستان، کازمی لە بەغدا و ناوچەکانی سوننەنشین و شیعەنشینی عەرەب ناتوانێت سەردانی دائیرەیەکی ئاسایی بکات، کەچی لە کوردستاندا بەئارەزووی خۆی وەکو هاووڵاتییەکی پارێزراوی ئارام لە شەقامدا نەک هەر پیاسەی کرد، خەڵکیشی لەباوەش کرد. 

هەندێک ئەمە بە شکستی سیاسی لە هەرێمی کوردستان دەبەستنەوە، نمایشەکانی کازمی خۆئامادەکردنە بۆ هەڵبژاردن، بەڵام لە ناوچەیەکی هەڵە و لەناو دەنگدەرێکی هەڵە، ئەمە ئەگەر سەرۆکی کۆمار د. بەرهەم ساڵح بیکربایە، دەیتوانی کاریگەریی زۆرتر دروست بکات، بەڵام مەرج نییە ئەو بەقەد کەسێکی نامۆ پێشوازیی لێ بکرێت، هەڵەیەکی ڕاست ئەوە بوو بەرپرسانی پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە لیستی داواکارییان پێشکەش کرد، لەکاتێکدا دەیانتوانی ئەو لیستە گرنگانە بدەنە سەرۆک کۆمار، یان نوێنەرە حزییەکانی خۆیان لە بەغدا، ئەمەش هەڵەیەکی ڕاستە. چۆن دەبێت ئەم دوو پارێزگایە ئەم هەڵە یاساییە بکەن؟.

هەڵەیەکی ڕاستەقینە دەکەین، ئەگەر پێـمان وابێت، لەم دۆخە سەختەی نێوان هەرێم و بەغدا، بەرپرسانی بەغدا، بەنوێنەرەکانی کوردیشەوە، دەتوانن هیچ شتێک بۆ کوردستان بکەن، لەمەدا هەڵەیەکی ڕاستەقینە دەکەین، ئەگەر پێمان وابێت بەغدا ئارەزووی بە‌هێزکردنەوە و ڕاستبوونەوەی تاکی کورد و بوژانەوەی ئابووریی هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان دەکات.

هەڵەیەکی ڕاستە، ئەگەر پێمان وابێت بەغدا ئارەزووی بوونی هاووڵاتییەکی بە‌هێز و خاوەن ئیرادە و  تێر و بەهێز لەڕووی ئابووری و دەروونی و کۆمەڵایەتی و کەسایەتی لە کوردستاندا دەکات، لەمەش ڕاستر ئەوەیە ئەگەر هەڵەی ئەوە بکەین و پێمان وابێت بەغدا لە هەولێر باشتر و بەخشندەتر و دیموکراتتر و دادپەروەرترە.

هەڵەی هەرە ڕاست ئەوەیە، خۆمان بخەینە هەڵەیەکی دیکە و لەداخی دەسەڵاتی کوردی خۆمان خۆمان فڕێ دەینە دەریای پڕ لە شەپۆڵی نادیاری بەغدا. ئێمە دەمێکە دەڵێین هەڵەیەکی ڕاستەقینە دەکرێت، کاتێک دەسەڵات و بەرپرسان و حزبەکان خۆیان بەدیوارێکی پۆڵاینی بەرز لە خەڵک و کێشەی هاووڵاتیان دادەبڕن، بەڵام هەڵەیەکی ڕاستەقینەتر ئەوەیە پێمان وابێت لە عێراقدا گورک و مەڕ دەتوانن بەیەکەوە ئاو بخۆنەوە. هەڵەیەکی هەرە ڕاست ئەوەیە، ئەوانەی بەغدا بەفریادرەس دەزانن، پێیان وابێت بەغدا دەیانکاتە دەسەڵات لە هەرێم، هەڵەی بەڕاستی ئەو هەڵەیەیە کە کەسانێک لە وەهمدا خەون بە گۆڕانکاری ببینن و لە هەقیقەت و واقیعی مێژوویی و کۆمەڵایەتی و ئەخلاقی و سیاسی دوور بکەونەوە.