كێبەركێ و ململانێی نێوان پێكهاتە و نەتەوە و وڵاتانی دنیا نوێ نییە، مرۆڤایەتی وەك تاك و كۆمەڵ، هەر لە سەرەتای دروستبوونیەوە كەوتووەتە ناو ململانێیەكی سەخت لەسەر خۆسەلماندن و سەپاندن و ژیان بە هەموو دیمەنەكانیەوە، مێژووی تۆماركراو و بەر لەویش، بوونی سەتان و هەزاران جەنگ و ململانێی خوێناوی لەو پێناوەدا تۆمار كردووە، ئەوان رۆیشتن و لە بیر كران، ئەگەر باسیش كرابێت، دوو لایەنی سەرەكییان لێ باس كراوە، رەوایەتیی بابەتی جەنگەكان و ئەنجامەكانی، هەرچی وێرانكاری و زیانە گیانی و مایەكییەكانە، تەنیا وەك لایەنێكی مرۆیی باسی لێوە كراوە.
بەگشتی ئەگەر سەرنج بدرێتە سەر هۆكاری سەركەوتن و باڵادەستی و مانەوەی ناوی هەندێك وڵات و نەتەوە و شارستانیی، بەدرێژایی مێژووی كۆن و ئێستەیش، چەند خاڵێك بە زەقی دەردەكەون، گرنگترینیان بوونی مافێكە كە سووربوون لەسەری دروست بكات، یان خواستێكی گەورە كە سەختییەكان ئاسان بكات، وەك دەگوترێ شتێك نەمێنێت بەناوی ئەستەم، ئازایەتی و یەكگرتوویی و دڵسۆزی و متمانە و ناپاكی نەكردن، هۆكارگەلی ترن بۆ گەیشتن بەوەی باس كران، رەنگە خاڵێكی گرنگتر لەوانە هەبێت، ئەوانەی شارەزای مێژووی گەلانن تەواو لە بەهاكەی تێدەگەن، ئەویش بوونی كەسێكی كارێزمایە هەموو ئەوانەی پێشوو دروست بكات، وەك خۆر ببێتە سەرچاوەی گوڕتێخستن و زیندوویی و بەردەوامیی هەموو ئەوانە.
مێژووی گەلان، دوور لەوەی كێ تۆماری كردووە و چۆن نووسراوەتەوە، لەبارەی ئاستی رەوایەتی و راستگۆییەوە، پڕە لە ناوی سەتان و هەزاران پاڵەوان و كەسانی كاریگەر و كارێزما، ئەوان بە باش و خراپیانەوە، بەدوای دۆز و خواستی كەسی و كۆمەڵگە و نەتەوە و وڵاتەكانیان بوونە، كارێزما، وشەیەكی یۆنانییە واتە دیاری یان جیاكراوە، واتە ئەو بەهرە و ئاكارانەی نائاسایین، كەسانی كارێزما داهێنان دەكەن، بیریان ئەوەندە فراوانە پشتەوەی رووداوەكان دەبینن، دەتوانن تاوتوێی بیركردنەوەی بەرانبەر بكەن و شی بكەنەوە و ژیرانە دەوروبەریان بەرەو ئامانجی دیاریكراو ئاراستە بكەن، دەكرێ كارێزمایی خۆرسك بێت، یان وەرگیراو بەهۆی ئەو دۆخەی تێیدا ژیاون، ئەوان لەهەر شوێنێك بن، كاریگەر و سەرنجڕاكێشن و توانای گەورەی رازیكردنی دەوروبەریان بە بیروبۆچوونیان هەیە، بۆیە كەسانی سەركردەن و كۆمەڵ و جەماوەر لە دەوروبەریان كۆ بوونەتەوە.
كەسی كارێزما، كەسێكە كاریگەرییەكی قووڵی لەسەر دەوروبەر و دۆز و خواستی كۆمەڵگەكەی و دنیا هەیە
لە نموونەی كەسانی كارێزما و كاریگەر، ئەسكەندەری مەكدۆنی كە سەركردەیەكی بلیمەت بوو و توانی گەورەترین ئیمپراتۆریی لە مێژووی مرۆڤایەتی بنیات بنێ و خۆی بەشداری جەنگ بووە. سۆن تزووی فەرماندەی چینی و دانەری كتێبی ستراتیجییەكانی جەنگ، كە كتێبەكەی بووە كەتەلۆكی كاری سوپاكانی دنیا. یۆلیۆس قەیسەری ئیمپراتۆر و قورشی گەورە دامەزرێنەری ئیمپراتۆریی فارسی. سپارتاكۆس ئەو بەندەی دیواری ترسی رۆمانەكانی شكاند. جیا لە ناپلیۆن پۆناپارت و بوزا و ئەبراهام لینكۆلن و جۆرج واشنتن و ئەدۆلف هیتلەر و كارل ماركس و جۆزێڤ ستالین و مارتن لۆسەر گینگ و سیۆدۆر رۆزەفلت و ماوتسی تۆنگ و رۆناڵد ریگان و جۆرج دەبلیو بۆش و وینستۆن چەرچڵ و سەتانی تریش، هەریەك لەوانە بەرجەستەی حاڵەتێكی كارێزماییان كرد و ناویان چووە ناو مێژووەوە.
كەسی كارێزما، كەسێكە كاریگەرییەكی قووڵی لەسەر دەوروبەر و دۆز و خواستی كۆمەڵگەكەی و دنیا هەیە، بەگشتی زانایان دەڵێن كەسی كارێزما ئەوانەن كە كاریگەرییان تا دوای مردنیان بە زیندوویی دەمێنێتەوە، ئەوان لای دۆست و نەیارانیان ساڵانێكی دوور و درێژ كەسانی كاریگەرن و دەستكەوتی گەورەیان هەبووە و حیسابی گەورەیان بۆ كراوە، كورد وەك یەكێك لە كۆنترین و ناسراوترین گەلانی دنیا، یەكێكە لە نەتەوە رەسەنەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لەپاڵ عەرەب و فارس و تورك و ئەوانی تر، بەڵام بەهۆی هاوخاكی و بەیەكەوە ژیانیی كورد لەگەڵ ئەوانە و بوونی بە بەشێكی وابەستكراو بە وڵاتانی ئەو سێ نەتەوەیەی تێیاندا زاڵ و فەرمانڕەوان، تەواوی مێژوو و ماف و تۆماری رووداوە ئەرێنی و نەرێنییەكانی كەوتووەتە ژێر كاریگەریی ئەوانەوە، بەجۆرێك وای لێ هاتووە هەر نەهامەتییەكی كورد، ئەوان لایەنی بەرانبەر و هۆكار بن، هەر سەركەوتنێكی كورد ئەوان خۆیان بەدۆڕاو و لەسەر حیسابی خۆیانی بزانن.
مێژووی كورد پڕە لە رووداوی گەورەی خۆش و ناخۆش، كورد توانیویەتی بە جوانترین شێوە بەرجەستەی بوون و خواست و داكۆكیكاری لە مافە رەواكانی وەك خاوەن ماف و خاك و نەتەوە بكات، توانیویەتی بڵێت كە نەتەوەیەكی شارستان و پێشكەوتوو و ئارەزووی بەیەكەوەژیان و ژیان و ئازادیدۆستە، گەلێكە حەزی لە ژیانی ئاشتی و سەقامگیر و دیموكراسییە، بیر لە داهاتوو دەكاتەوە زیاتر لە رابردوو، ژیانی كورد پڕ لە دەستكەوتی گەورەیە و مێژووەكەیشی شایەتی ئەوە دەدەن، ئەوانەیش راستە بە خەباتی نەتەوەیەك دادەنرێت، كە ملی بۆ دوژمنانی شۆڕ نەكردووە و خوێنی خۆی لەو پێناوەدا بەخشیوە، بەڵام ئەوانە بێ بوونی كەسایەتییەكی كارێزمایی نەبووە.
گەر چاوێك بە مێژووی كورد بخشێنین، سەتان و هەزاران كەسانی كارێزما هەن، ئەوان توانیویانە قۆناغەكانی خەباتی كورد بەیەكەوە گرێ بدەن، بەجۆرێك هەر كاتێك كورد تووشی نوشست و هەوڵی لەناوبردن هاتبێتەوە، رۆڵەیەكی كارێزمای دەركەوتووە و هەورە رەشەكەی لەسەر ئاسمانی لاداوە، دیارترینیان شێخ عەبدوسەلام بارزانی و سمكۆی شكاك و شێخ مەحموودی حەفید و قازی محمەد و مەلا مستەفای بارزانی و عەبدرەحمان قاسملۆ و بەر لەوان، میری میرنشینەكان و سەتانی تریش، ئەوان توانیان دەستكەوتی گەورە بۆ كورد بەدەست بێنن و كارێزمایانە لەلایەك كورد و دۆزەكەی بناسێنن، لەلایەكی تر كوردیان یەكخست و ئاراستەیان كرد و هزری نەتەوەیی و نیشتمانیان بە زیندووی هێشتەوە و نوێیان كردەوە.
ئێستەیش كە هاوكێشەی هێز و نەخشەی سیاسی و نێودەوڵەتی ئەوەندە ئاڵۆز و تێكهەڵكێش بووە، ئەستێرەی كارێزمایی لە ئاسمانی كورد نەبڕاوە، ئێستە هەلومەرجی نێودەوڵەتی، بەتایبەتی لە سایەی ئەو فرەجەمسەرییەی دروست بووەتەوە، گوشاری جەمسەرەكان لەسەر ناوچەكە و دنیایش زیاترن، سەرۆك بارزانی وەك كارێزمایەكی بێدەنگ و هێمن و لەسەرخۆ و متمانە بەخۆ و بوێر و راشكاو و سەنگین، بووەتە پشت و پەنای نەتەوەكەی، ئەو لە عێراق و ناوچەكە و دنیا، لە سەركردەكانی تری كورد و عێراق جیاوازە، ئەوە راستییە و پیاهەڵدان نییە، ئەو كەم قسە دەكات، چونكە خواستی نەتەوەیەك لە هزری ئەودا هەیە، كاتێك قسەیش دەكات راستییەكە دەڵێت و بوێرانە و دانایانە ئەوەی لە هزری هەیە، بەشێوەیەك بەرجەستە دەكات، نەیاران بێ دەنگ دەكات و هەموو دەنگۆ و قسە هەڵبەستراوەكان كۆتایی پێ دێنێت.
سەرۆك بارزانی زۆرینەی سیفەتی كەسایەتییە كاریگەرەكانی لەسەرەوە باسیان كرا، كۆ دەكاتەوە، وەك خۆی دەڵێت شانازی بەوە دەكات كە پێشمەرگەیە، لەوەیش گرنگتر خواستی كوردی بۆ سەربەخۆیی، وەك خەون لە قەڵەم نەداوە، بۆیە لە 2017 سەرەڕای هەموو سەختییەكان و ئەو هەڕەشانەی لەسەر كورد و سەركردایەتییەكەی هەبوو، دەستی بۆ هەستیارترین دۆسیە لای نەیارانی كورد و گەورەترین ماف و خواستی نەتەوەكەی برد، ئەوەیش ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی بوو، كە گەلەكەیشی كارێزمایی ئەویان دووپات كردەوە و بە "بەڵێ" وەڵامی دنیایان دایەوە.
پرسیارێكە و پێویستە هەر كوردێك لە خۆی بكات، ئەگەر سەرۆك بارزانی نەبووایە، كێ دەیتوانی ریفراندۆم بكات؟، یان سەنگی كورد لە عێراق و ناوچەكە چۆن دەبوو؟، نەیارانی كورد چەند حیسابیان بۆ كورد دەكرد؟، بۆیە سەرۆك بارزانی كارێزمایەكی زیندووە و توانی لە قۆناغێكی زۆر هەستیاردا سەركەوتووانە ئاراستە و رابەرایەتی كورد بكات، بەشێوەیەك تا چەندان ساڵ مێژووی كورد بەناوی ئەوەوە تۆمار بكرێت.