جیاوازی لە نێوان گرێی ئاسایی و گرێی شێرپەنجەیی چییە؟

:: PM:07:42:02/02/2023 ‌

زۆرجار كە باسی ئەوە دەكرێت كەسێك تووشی گرێ یان لوو بووە، دووەم پرسیار ئەوەیە گرێیەكە پاك و ئاساییە یان پیس و شێرپەنجەیی، ئەو دوو جۆرە لە نیشانە و چارەسەری جیاوازیان هەیە، رەنگە زانیاری زیاترت لەبارەی گرێی شێرپەنجەییەوە هەبێت و بیستبێت، بەڵام گرێی ئاسایی مەترسی چییە و چۆن چارەسەر دەكرێت؟

گرێی پاك یان ئاسایی بریتییە بارستەیەك لە خانە بێ بوونی فەرمانێكی دیاریكراو گەشە دەكەن و فرەوان دەبن و بڵاو دەبنەوە، بەڵام بێ ئەوەی هێرش بكەنە سەر شانەكانی دەوروبەریان و بۆ بەشی تری لەش بڵاو ببنەوە، ئەوانە بە گەورەیی قەبارەیان جیا دەكرێنەوە و زیانیان نییە و شانەكانی دەوروبەریان لەناو نابەن، كێشەیان ئەوەیە پەستان دەخەنە سەر دەوروبەریان یان هەندێكیان بۆ گرێی پیس و شێرپەنجەیی دەگۆڕێن، بۆیە پێویستە فەرامۆش نەكرێن و چارەسەر بكرێن.

لە رێگەكانی چارەسەركردنی ئەو جۆرە گرێیە، چارەسەری كیمیاییە، واتە بەكارهێنانی مادەی كیمیایی بۆ كوشتنی خانە نائاساییەكان لە لەشدا، بۆ وەستاندنی گەشە و زۆربوونیان، زۆر جار گرێی پاك و ئاسایی بێ چارەسەر جێ دەهێڵدرێتەوە، بەڵام بە بەردەوام چاودێری دەكرێت نەوەك لە داهاتوو كێشە دروست بكات، وەك پەستان خستە سەر دەمار و لوولەكانی خوێن و رێگرتن لە كارەكانیان.

ئەگەر ئەو جۆرە گرێیە بووە مایەی مەترسی و بێزاری كەسەكە، دەتوانرێت لە رێگەی نەشتەرگەرییەوە لا ببرێت یان چارەسەری تیشكی بۆ بكرێت، بۆیە ئەگەر كێشە دروست نەكات، دەكرێ ئەو كەسە تا ماوە لەگەڵ گرێكەی هەڵبكات.

هۆكارەكانی دروستبوونی دیار نییە، بەڵام هەندێك هۆكار هەن یارمەتی دروستبوونی دەدەن وەك بۆماوە و بەركەوتنی تیشكی زیانبەخش و مادەی كیمیایی و ژەهراوی و سیستمی ناتەندروستی خۆراك و سترێس و رارایی و شۆكبوون و هەوكردن، لە نیشانەكانی ئازار و هەڵاوسان و سەرئێشە و كێشەی بینین و لەرزین و شەكەتی و سستیی جووڵەكردن و سڕبوونی پەلەكان و تا رشانەوە و لەهۆشخۆچوون و كەمخوێنی و لاوازیی بیرهاتنەوە.

گرنگترین شت لەو جۆرە گرێیە بڵاو نەبوونەوەیە لە لەش و نەگەڕانەوەیەتی دوای لابردنی، كێشەی گەورەشی ئەوەیە هەندێكجار و بەدەگمەن بۆ گرێی شێرپەنجەیی دەگۆڕێت، بەتایبەتی لە گرێی قۆلۆن، بۆ رێگرتن لەوە دەبێت پشكنینی خولی بكرێت و لە حاڵەتی دۆزینەوەی پێویست بە چاوەدێری بەردەوام و وردی پزیشك دەكات، بۆیە باشترە لا ببرێت یان چاودێرییەكی ورد و پشكنینێكی وردی بۆ بكرێت بۆ دڵنیابوونەوە.        


وشە - مه‌حموود ئیسماعیل