لە ساڵی 2003 بەدواوە مامۆستا و ئەندازیار و پزیشكێكی زۆر لە تورك و عەرەب و فارس و نەتەوەكانی تر، بۆ كاركردن ڕوویان لە كوردستان كردووە. پزیشكێكی كورد دەڵێت، ئەمانە هەیانە دوای هەشت ساڵ كاركردن لە كوردستان، هێشتا فێری زمانی كوردی نەبوون.
لە ماوەی كەمتر لە ١٧ ساڵدا ٨٢ هەزار و ٤٢٥ كرێكاری بیانی هێنراونەتە هەرێمی كوردستانەوە، ژمارەی كرێكارانی بیانی لە ماوەی چوار ساڵی ٢٠١٩ تا ٣٠ی حوزەیرانی ٢٠٢٣، هەڵكشانی بەخۆوە بینیوە. لەو ماوەیەدا نزیكەی ٣٠ هەزار كرێكاری بیانی هێنراونەتە كوردستان.
جگە لەوەی بە هەزاران كەسی پسپۆر لە بوارە جۆراوجۆرەكان هاتوونەتە كوردستان و كار دەكەن، كوردستان وەك دەستكەوتێكی مادی سوودی لێ دەبینن، بەڵام ئامادە نین فێری زمانی كوردی ببن، بەڵكو خەڵك ناچار دەكەن بەزمانی ئەوان لە نووسینگەكانیان قسە بكەن.
كوردستان بەهۆی گەشەی ئابووری لەم 10 ساڵەدا، وایكرد زۆر كەسی بیانی بێن كاری تێدا بكەن، بەڵام ئەوەی جێی سەرنجە ئەمانە زۆربەیان پێویستیان بەوە نییە لە كوردستاندا بە كوردی قسە بكەن.
د. لەزگین چالی كە پسپۆری بواری هەناوە ئاماژە بەوە دەكات، بۆچی كەسێكی فلیپینی لەو سنوورە دوورەوە دێتە كوردستان و پاش ماوەیەكی كەم فێری زمانی كوردی دەبێت، بەڵام پزیشكێكی عەرەب ماوەیەكی زۆر لە كوردستان كار دەكات، یەك وشەی كوردی فێر نابێت.
ئەو باسی لەوەش كرد ئەوە پێوەندیی بەوە نییە كە زمانی كوردی قورس بێت و نەتوانرێ ئەوان فێری بن، بەڵكو پێوەندیی بەوە هەیە ئەوان بەئەنقەست نایانەوێ بەكوردی قسە بكەن، تۆ لە كوردستان ناچار دەكەن بە زمانی ئەوان قسە بكەیت.
چالی گوتیشی، فلیپینییەك كە وەك كرێكار دێتە كوردستان، ئەوە كەسێكی نەخوێندەوار و ئاستی تێگەیشتی كەمە، بەڵام ئەو فێر دەبێت، كەچی پسپۆرێكی عەرەب، یان فارس و تورك كە پسپۆرن و خاوەن ئەزموونێكی خوێندەواری و تێگەیشتنن، ناتوانن بەكوردی قسە بكەن، ئەوە ئەوەمان پێشان دەدا كە زمانی كوردی شتێك نییە نەشێ فێری بیت، بەڵكو ئەگەر بتەوێ ئاسانە، وەك كرێكارێكی فلیپینی ئەویش فێر دەبێت، تەنیا ئەو وەك نەتەوەیەك كە خۆی بە سەرداری كورد دەزانێ، بەئەنقەست نایەوێ فێری بێت.
زمان، یەكێكە لە بنەما سەرەكییەكان بۆ گەشەسەندنی هزری و دەروونیی هەر مرۆڤێك، بەپێی بنەما زانستییەكانیش، بەشدارییەكی گرنگ لە پێكهێنانی توانا و پێوەندییە كۆمەڵایەتییەكانی مرۆڤدا دەكات، بەتایبەت كە ماكی پێكەوەنانی نەتەوەییانە و پێوەندییە سیاسییەكانی ناو نەتەوەیەكی دیاریكراو بێت.
زمانی كوردی، بە هەموو زار و شێوەزارەكانیەوە، سەرباری ئاستەنگە سیاسی و زانستییەكانی، تا ئێستەش وەك زمانێكی زیندوو، ئامرازی گرنگی ئاخاوتنی ملیۆنان كوردە و لەم سەردەمەشدا سەرباری گرفتە لۆكاڵی و جیهانییەكانی، زمانی نووسینەوەی هزر و فەلسەفە و زانستە.
پێشتر حكوومەتی هەرێمی كوردستان بڕیاری دابوو هەموو تابلۆیەك لە شوێنە گشتییەكان بە زمانی كوردی لەسەری بنووسرێت، هاوكات هەر لەو بڕیارەشدا بوو كە دەبێت هەموو كۆمپانیایەك و گرووپێكی كار، خەڵكی هەرێمی كوردستان زیاتر لە بیانی دابمەزرێنن، دەشبوو هەر كەسێكی بیانی لە هەرێمی كوردستان كار دەكات، مەرجی ئەوەی لەسەر بێ فێری كوردی ببێت، ئەوە زۆربەی وڵاتان وەك مەرج بۆ دەستی كاری بیانیان داناوە، تا ئەوان ناچار نەبن بەزمانی بیانی لە وڵاتەكەی خۆیاندا قسە بكەن، بەڵكو كەسی كاركەر دەبێت بەزمانی ئەوان قسە بكات.