شوفێنیەتا هندەک ژ سیاسیێن عیراقێ ژ وانان خەز عەلی ب درێژاهیا دیروکێ ل گەل کوردستانێ درێژی هەیە و هەر جار ژی ب بهانەیەکێ ئاستەنگان هەمبەر پێڤەچونا عیراق و کوردستانێ دڕۆست دکەن، د پشترا سامانێن سەر ئەرد و بن ئەرد یێن عیراقێ هەموو تالانکرن و دخوازن رەوشا کوردستانێ ژی تێکبدەن، چاڤدێرەکێ سیاسی ددەت دیارکرن خەز عەلی و هەڤچەپەرێن وی ئەگەرێن سەرەکی یێن ڤان بریاریێن نە یاسایی و نە دەستوری نە.
عەبدولعەزیز موحسن، چاڤدێرێ سیاسی دهۆکێ دیارکر کو ئاریشا سەرەكی یا عەقلیەتا خەز عەلی و ئەوێن وەكو وی هزر دكەن شوڤینیەتە و بۆ "وشە" وت، ئەو شوڤینیەتە و تایفیا كو باوەری ب بنەمایێن هەڤپشكی و هەڤسەنگی و سازان و دەستوری نینە، ئەو عەقلیەتا باوەری ب پابەندبوونا رێكەفتنان د ناڤبەر وان لایەنان دا نیە ئەوا حكوومەت ل سەر هاتیە پێكئینان، وان باوەری ب فیدرالیەت و بنەمایێن دابەشكرنا دادپەروەرانەیا سامانی نینە، دژایەتیكرنا هەرێما كوردستانێ ژلایێ ویڤە بابەتەكێ نوی نینە، هەر جارێ ب رەنگەكێ و ب ئیعازەكا دەرەكی دوژمنایەتیا خۆ بۆ گەلێ كوردستانێ نیشا ددەت، حەز عەلی و هەڤهزرێن وی چاڤێن وان ب پێشكەفتن و ئارامیا كوردستانێ نارابن لەوا ب هەر رێیەکێ بیت بزاڤا دکەن ئارام و رەوشا کوردستانێ تێکبدن.
زێدەترگوت، كەسی هێرشێن موشەكی و درۆنیێن چەند سالێن بوری یێن میلیشایێن سەر ب خەز عەلی و هەڤپەیمانێن وی بۆ سەر هەرێما كوردستانێ ل بیر نەكرین، وی دەمی هیچ گرێبەستەك ل گەل ئەمریكا نەبوون، ئەرێ ئەگەرێن ڤان هێرشان چ بوون؟ ژ بلی عەقلیەتا شوڤینی و خوسەپاندنێ، بریارا برینا مووچێ موچەخورێن هەرێما كوردستانێ تاوانەكا مەزنا خەز عەلی و هەڤباوەرێن وی ل پشت ڤێ بریارا نە یاسایی و نە دەستووریینە، ئەگەر یاسایەك هەبیت ئەو دڤێت بهێنە دادگەهكرن كو ب ناحەق مووچێ هاوەلاتیێن دەولەتێ دبرن یان ب موشەك و درونان هێرشێ دكەنە سەر پشكەكێ كو ب حساب بەشەكە ل دەولەتا عیراقێ
چاڤدێری سیاسی دیارکر ژی کو گرێبەستێن حكوومەتا هەرێما كوردستانێ یاسایی و ل دویڤ دەستوورینە، بەرهەمئینانا نەفتێ ژلایێ حكوومەتا هەرێمێ ڤە پشتی هنگی هات كو حکوومەتا عیراقێ ل سالا 2014 ل دەستپێكا شەرێ داعش بوودجا هەرێما كوردستانێ بری وگوتژی، هەموو دونیا ب ئیران و ئەمریكا و ئۆپێك و دەستهەلاتدارێن عیراقێ و ئەحزابێن عیراقی ئاگاداری هویرو گرێن قاچاخ و تالانكرنا نەفتا باشوور و ناڤەراستا عیراقێ نە، بەل پشتی 2003 هەتا ڤێگاڤێ ژی هەمو كەس باش دزانن كو خەز عەلی دەستەكێ بلند د ڤێ تالانكرنێ دا هەیە، سەرۆك وەزیرێن عیراقێ ماوەیەكێ رێك ل خەز عەلی و گرۆپێن سەر ب ویڤە گرت كو نەشێن نەفتا عیراقێ تالان بكەن و ل دژی بەرژەوەندیێن وی راوەستا، بەلێ ب ئەگەرێ فشارێن زێدە سودانی نەچار بوو چاڤپۆشیێ ل دزی و قاچاخچاتیا خەز عەلی و هەڤالێن وی بكەت
عەبدولعەزیزی د درێژاهیا ئاخفتنێن خودا دیارکر ژی کو ئەوا زیانێ ل عیراقێ ددەت شوڤینیەت و خوسەپاندن و تەسكبینا تایفگەری و پێشێلكرنا دەستوریە نەك ئیمزاكرنا گرێبەستا ل گەل كومپانیێن ئەمریكی كو ب قازانجا كوردستانێ و عیراقێ تەمام دبیت و زێدەتر گوت، ئەو سیاسەتا خەلەتا هەتا نوكە هاتیە پەیرەوكرن، خەز عەلی ئێكە ل وان كەسێن هاندەرو سەرەكی بۆ ڤێ سیاسەتێ، هیچ بهایەك بۆ سەروەریا عیراقێ و چەمكێ هاوەلاتیبونێ و دەولەتا یاساو دەستوری نەهێلایە، پرسیار ئەوە ئایا بەرژەوەندیێن عیراق و خەلكێ عیراقێ و هاوەلاتیێن عیراقێ گرنگترە یان ئەجیندا و بەرژەوەندیێن دی ئەوێن خەز عەلی نوێنەراتیا وان دكەت؟، ئەوا عیراق ئێخستیە ل بن مەترسیێ دا روئیا و سیاسەتا خەز عەلیانە كو ژ بلی تالانكاری و چارەنڤیسێ عیراقیان ب هەڤكێشێن دەڤەرێ و بەرژەوەندیێن وەلاتێن دی گرێداینە، گرێدانا عیراقێ ب بەرەی بناڤێ مقاومەتێ كو خەز عەلی ئێكە ل دەڤ راستێ عیراقێ هەتا سەری تێكەلی شەرو دارمانێ بریە، دیسان دونیا بینیا خەز عەلی بۆ دژایەتیا خەلكێ كوردستانێ و پێكهاتێن دی یێن عیراقێ هیچ جوداهیەك نیە ل دونیا بینینا ئەنفالچیان و ئەوێن گەلێ كورد كیمیابارانكرین. رژێما بەرێ یا عیراقێ و ئەنفال و جینوساید كری، بەلێ وەكو ڤانە دەست بۆ برینا نانێ خەلكی نەبرن.
ل دوماهیێ گوت، ئەزمونان ب روونی نیشا وان دایە كو هزرا شوڤینی ڤێجا چ قەومی بیت یان تایفی و دینی دوماهیا وێ هەر شكەستە، دۆزا گەلێ كوردستانێ یا رەوایە و ل سەر حەقە، چەند نەیارێن شوڤینیێن دی هەبن دۆزا رەوایا گەلێ كوردستانێ هەر بهێزتر بویە و گەشە كریە، ئیرادا گەلێ كوردستانێ ل پیلانێن خەز عەلی و هەڤپێشەیێن خەز عەلی بهێزترە و هەر دێ سەركەڤین.
بریارە ئەڤڕۆ پشکەک ژ حزب و ئالیێن سیاسی ل پیرمام ل گەل سەروک بارزانی کوم بن، پشکەکا دی یا حزب و ئالیێن سیاسی کو نێزیکن ل هزرا شوفێنی ب دژی مافێن رەوایێن گەلێ کوردستانێ ژ وانان مووچەی، بریاردایە کومبونێ دا پشکدارنەبن و ل گەل خەز عەلی ب دژی کوردستانێ ب جەنگن.