لەبارەی بەتیرۆر ناساندنی شۆڕش و مێژووی كورد شارەزایەك ئامۆژگاری راگەیاندنی كوردی دەكات

:: PM:04:16:09/12/2025 ‌
شارەزایەكی مێژوو، رەخنە لە راگەیاندنی كوردی دەگرێت كە قسەی داگیركەران لەسەر نەتەوەكەیان وەك خۆی دەگوازنەوە، پێی وایە ئەوە لە كۆتاییدا وێنەیەك دروست دەكات كە قسەی ئەوان راستە.

نوعمان كورتوڵموش كاتێك باسی پرۆسەی ئاشتی كرد، گوتی "لە پێناو بنبڕكردنی 100 ساڵەی تیرۆر، هەنگاوێكی گەورەمان هەڵهێناوە"، لەمبارەیەوە د. سەعید شا نوری نووسیویەتی، ئەم قسانە وەك خۆی میدیای كوردی بێ هیچ وردبوونەوەیەك دەیگوازێتەوە و بێ ئەوەی بۆی گرنگ بێت كە 100 ساڵی تێكۆشانی كوردیان بەتیرۆر ناساندووە.

ئەو باسی لەوە كردووە، تۆ كاتێك وەك نەتەوەیەك میدیا دەخەیتە خزمەتی ئەو قسانەی سەرۆكی پەرلەمانی توركیا، یانی لە  ئۆجەلان تا شێخ سەعید 100 ساڵە هەمووی تیرۆر بووە. 

بەبڕوای د. سەعید سێ ساڵ دوای شۆڕشی شێخ سەعید یانی لە 1925 تا 1928 دەوڵەتی تورك نزیكی 500 هەزار كوردی لە ماڵی خۆی دەكرد، بەشێك لەوانە  بەهۆی دەربەدەری و ئاوارەیی و بێ ماڵی مردن.

"بە هەزاران ژن دەستدرێژی سێكسییان كرایە سەر، لە حاڵێكدا شێخ سەعید لە ماڵی خۆی دانیشتبوو، جەندرمەی  تورك بێرێزیی پێ كرد و شۆڕش دەستی پێ كرد. هاوكات شۆڕشی كۆچیگری لە 1920 و 1921 بەهۆی سووكایەتی و دەستدرێژی و قەتلوعامی عەلەوییەكانەوە بوو كە بەڕابەرایەتیی ئەتا تورك  ئەنجامی دا.

ئەو شارەزایە بەنیگەرانییەوە دەڵێت: كەچی سەرۆكی پەرلەمانی توركیش ئەو ڕوودانەی وەك تیرۆریزمی كورد ناو دەنێت، راگەیاندنی كوردیش بۆی دەگوازنەوە و ناڵێن كامە تیرۆر، شۆڕشی كورد؟

 ئەوە لە كاتێكدایە ئێستە پرسی كورد لەو وڵاتە گەیشتووەتە ئاستێك ئیتر هەموو لایەنەكان باسی دەكەن، تا پرسی كورد چارەسەر نەكرێت، هیچ شتێك لە توركیا بەرێگەی ئاسایی خۆیدا ناڕوات.

ئۆزگور ئۆزەل سەرۆكی گشتیی پارتی گەلی كۆماری (جەهەپە) كە حزبەكەی دەستی لە هەموو ئەو رووداوانەی بەسەر كورددا هاتووە هەبووە، پشتیوانیی بەردەوامی پارتەكەی بۆ پرۆسەی ئاشتی و چارەسەركردنی پرسی كورد لە توركیا و سووریا دووپات كردەوە. ئەو گوتی، پرسی كورد تا ئەو كاتە بەردەوام دەبێت، تا كوردەكان خۆیان ددان بە چارەسەركرنیدا نەنێن.

سەرۆكی جەهەپە ئاماژەی بەوەش كرد، پێویستە حكوومەتی توركیا بودجەی وڵات لە كڕینی چەك و جبەخانە خەرج نەكات، بەڵكو بۆ ئاشتی و ئاوەدانی بەكاری بهێنێت. هەروەها داوای جێبەجێكردنی بڕیارەكانی دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپای كرد، تایبەت بە سەڵاحەدین دەمیرتاش و گیراوەكانی تر.

ئۆزگور ئۆزەل ڕایشی گەیاند، ئارامی و دیموكراسی بۆ كوردی سووریا، گەرەنتیی ئارامییە بۆ توركیا. بۆیە داوا دەكات مافی كورد، درووز و سەرجەم پێكهاتەكانی سووریا لە دەستووری ئەو وڵاتەدا مسۆگەر بكرێت.



وشە - سۆران عەزیز