ئاری ئەحمەد بەڕێوەبەری گشتیی ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی كوردستان، لە دیمانەیەكدا دەڵێت، ڕاسپاردەی سەرۆك وەزیرانە كە لەگەڵ پڕۆژەی فریاگوزاری ئاوی خێرای هەولێر، پڕۆژەی ستراتیجی ئاوی قوشتەپەش بكەوێتە كار كە ئاوی قوشتەپە و بێستانە و 72 گوندی دەوروبەری دابین دەكات.
پڕۆژە ستراتیجییەكانی ئاو كەی تەواو دەبن؟
دیدگەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، گەیاندنی ئاوی پاكی خواردنەوەیە بە تەواوی دانیشتووانی هەرێمی كوردستان، ئەوەیش لە چوارچێوەی پڕۆژە ستراتیجییەكانی كابینەی نۆی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بووە، لەو پێناوەشدا چەندان پڕۆژەی ستراتیجی ئێستە لە جێبەجێكردندان، بڕیارە تا پێش كۆتایی ئەمساڵ دوو پڕۆژەی ستراتیجی، كێشەی كەمئاویی هەولێر بۆ زیاتر لە 30 ساڵ چارەسەر بكەن.
پارەی دابینكراو بۆ پڕۆژەكە چەندە؟
لەگەڵ پڕۆژەی فریاگوزاریی خێرای ئاوی هەولێر، پڕۆژەی ستراتیجی ئاوی قوشتەپەش جێبەجێ دەكرێت كە بڕی زیاتر لە 222 ملیار و 31 ملیۆن دیناری لەلایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە بۆ دابین كراوە، لە ماوەی 720 ڕۆژ لە ڕۆژی دەستبەكاركردنیەوە لە 24ـی تشرینی دووەمی 2024، تەواو دەكرێت و دەخرێتە خزمەتی هاووڵاتییان.
رێژەی تەواوبوونی پڕۆژەی ئاوی قوشتەپە چەندە؟
كۆمپانیای ئاوزان، پڕۆژەكە لەسەر ڕووبەری 137،800 كیلۆمەتر چوارگۆشە جێبەجێ دەكات، تا ئێستە 35%ی كارەكانی ئەنجام دراون.
گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا و ئەو هەڕەشانەی لە داهاتوودا ڕووبەڕووی مرۆڤایەتی دەبنەوە چین؟
ژیان لەگەڵ ئەوەی دەستی پێ كردووە و تا ژیان بەردەوام بێت، كێشە و گرفتەكانیشی هەر دەمێنێت و كۆتایی نایەت، شەڕی ئایندەی دنیا لەسەر ئاو دەبێت، باوی شەڕ نامێنێت لەسەر نەوت و زێڕ و كانزاكان، مرۆڤ شەڕ بۆ مانەوەی خۆی دەكات، ئاویش سەرەكیترین سەرچاوەی مانەوەی مرۆڤە.
هەوڵی حكوومەت بۆ چارەسەری كێشەی كەمئاوی چییە؟
دوای ڕاپەڕینی خەڵكی كوردستان لە ساڵی 1991 و بنیاتنانی یەكەم كابینەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، بە پشتیوانیی ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، هەوڵ درا پرۆسەی دابینكردنی ئاو بەشێوەیەك بەردەوام بێت كە خزمەتگوزارییەكە بەردەوام بێت و پەكی نەكەوێت، تا ساڵی 2003 و كۆتاهێنان بە ڕژێمی ئەو كاتی عێراق و پێكهێنانی حكوومەتێكی نوێ، لە هەرێمی كوردستاندا پرۆسەی گەشانەوە و ئاوەدانی دەستی پێ كرد، لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا لەگەڵ فراوانبوونی شار و شارۆچكەكان و ناوچەكان و زیادبوونی ژمارەی دانیشتووان، سەرەكیترین خزمەتگوزاری كە ئاوە، بووەتە پڕۆژەی هەرە لە پێشینەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بۆ هاووڵاتییان.
دوای ساڵی 2004ەوە چەند پڕۆژە جێبەجێ كراون؟
لە دوای ساڵی 2004ـەوە بە دەیان پڕۆژەی ئاو جێبەجێ كراون، بە هەزاران كیلۆمەتر تۆڕی ئاو دانراون، سەرباری ئەوەش بە هەزاران بیر وەك سەرچاوەی ئاو لێدراون، بە هەزاران سەرچاوەی ئاویش دۆزراونەتەوە كە دواتر كراونەتە پڕۆژە و بوونەتە سەرچاوەی ئاوی خواردنەوەی هاووڵاتییان.
پڕۆژەی فریاگوزاریی ئاوی هەولێر بە قوشتەپە نەدەگەیشت؟
پڕۆژەی فریاگوزاریی خێرای ئاوی هەولێر بەشێوەیەك نەخشە و پلانەكەی بۆ داڕێژرابوو، بگاتە قوشتەپە و دەوروبەری، بەڵام بەهۆی فراوانبوونی زیاتری شار و ناوچەكانی دەوروبەری، پلانەكە گۆڕا بۆ ئەوەی بۆ قوشتەپە و دەوروبەری پڕۆژەیەكی ستراتیجی تایبەت جێبەجێ بكرێت، بۆ ئەوەش پڕۆژەیەك پێشكەشی سەرۆك وەزیران مەسروور بارزانی كرا و پلانێك پێشكەشی سەرۆك وەزیرانی كوردستان كرا، بە سوپاسەوە بڕیاری تەرخانكردنی بودجەیەكی تایبەتی بۆ جێبەجێكردنی ئەو پڕۆژەیە دا و دەست بە كارەكانی كرا.
پڕۆژەی ئاوی قوشتەپە سوودی چییە؟
پڕۆژەی ئاوی قوشتەپە پڕۆژەیەكی ستراتیجییە و ئاو لە زێی بچووكەوە لە نزیك گوندی قەشقەی سەربە هەولێر وەردەگرێت، پڕۆژەكە توانای هەیە نزیكەی سێ هەزار مەتر سێجا لە سەعاتێك و 72 هەزار مەتر سێجا لە ڕۆژێكدا ئاو بپاڵێوێت و دابەشی زیاتر لە 200 هەزار كەسی ناوچەكە بكات. لە ماوەی چوار مانگدا 35%ی پڕۆژەكە جێبەجێ كراوە و 85%ی كەلوپەل و پێویستییەكانی، لە ئایندەیەكی نزیكدا دەگەنە پڕۆژەكە.
كەی تەواو دەبێت؟
ڕاسپاردەی سەرۆك وەزیران مەسروور بارزانییە كە كۆتایی مانگی 10 و سەرەتای مانگی 11 دوا كات بێت بۆ تەواوكردنی پڕۆژەكە، هاوكات لەگەڵ پڕۆژەی فریاگوزاریی خێرای ئاوی هەولێر، بەیەكەوە بكەونە خزمەتی هاووڵاتییانی شاری هەولێر و دەوروبەری، ئەوكات ئاو دەگاتە قوشتەپە و بێستانە و 72 گوندی ناوچەكە و كۆتایی بە كێشەی كەمئاوی دێت.