چوار پسپۆڕی ئابووری كۆكن لەسەر ئەوەی كە عێراق ئەمڕۆ لەبەردەم دەرفەتێكی گرنگدایە بۆ داڕشتنەوەی سیاسەتە ئابوورییەكانی، بەتایبەت لەگەڵ چوونە ناو قۆناغی راگوزەر و گۆڕینی حكوومەتەكەی محەمەد شیاع سوودانی بۆ حكوومەتێكی "كاربەڕێكەر". ئەم قۆناغە هەستیارە وا دەكات پێویستیی جێبەجێكردنی چاكسازیی ریشەیی لەلایەن حكوومەتی داهاتووەوە ببێتە ئەركێكی بەپەلە.
پسپۆڕان هۆشداری دەدەن كە پشتبەستنی نزیكەی تەواوەتیی ئابووریی عێراق بە داهاتی نەوت، وڵاتەكەی بەرانبەر بە هەر گۆڕانكارییەك لە بازاڕەكانی وزەدا زۆر لاواز كردووە و هەر دابەزینێكی نرخ یان وەستانی هەناردەكردن، دەتوانێت عێراق بخاتە ناو قەیرانێكی دارایی قووڵەوە.
ئابوورییەكی ناسەقامگیر و پشتبەستوو بە نەوت
مەزهەر محەمەد ساڵح، راوێژكاری دارایی سەرۆكی حكوومەتی عێراق، رای دەگەیەنێت كە هەرچەندە عێراق لە ماوەی مامناوەند و درێژخایەندا بەرەو ئاییندەیەكی ئابووریی گەشاوە هەنگاو دەنێت، بەڵام لە ماوەی كورتخایەندا ئابوورییەكەی بەندە بە دوو هۆكاری دەرەكییەوە: یەكەمیان، كاریگەریی جوگرافیای سیاسی و جەنگەكان لەسەر بازاڕی وزە، دووەمیشیان، ئاراستەكانی گەشەی ئابووریی جیهان.
ناوبراو دووپاتی دەكاتەوە كە پشتبەستنی دارایی گشتی بە داهاتی نەوت، كە تێیدا خەرجیی حكوومەت نزیكەی 50%ی كۆی بەرهەمی ناوخۆیی پێكدەهێنێت، وای كردووە هەر دابەزینێكی نرخ فشاری گەورە لەسەر بودجە دروست بكات. هەرچەندە عێراق بەهۆی یەدەگی گەورەی دراوی بیانییەوە "رووبەڕووی كارەساتێكی خێرا" نابێتەوە، بەڵام ئەگەر بەپەلە لە ئابوورییەكی رەیعییەوە نەگۆڕێت بۆ ئابوورییەكی بەرهەمهێنی هەمەچەشن، ئەوا هەمیشە لەژێر هەڕەشەدا دەمێنێتەوە.
لەسەر لێواری چارەنووسێكی نادیار
لەلایەن خۆیەوە، مستەفا فەرەج ئابووریناس، ئاماژە بەوە دەكات كە "مەترسییەكان لەسەر ئابووریی عێراق لە زیادبووندان" چونكە زیاتر لە 90%ی داهاتی دەوڵەت لە نەوتەوە دێت. هاوكات ئەحمەد عەبد رەبە هۆشداری دەدات كە عێراق "لەسەر دووڕیانێكی هەستیار" وەستاوە و ئەگەر چاكسازی نەكرێت، ئابوورییەكەی بەرگەی هیچ شۆكێكی دەرەكی ناگرێت.
ئەحمەد عید، توێژەری ئابووری، بە شێوەیەكی توندتر هۆشدارییەكەی دەخاتە روو و دەڵێت، عێراق لەسەر لێواری چارەنووسێكی ئابووریی نادیار وەستاوە. ناوبراو دووپات لەوە دەكاتەوە كە ئاراستەی جیهان بەرەو وزەی پاك و ناسەقامگیریی نرخەكان، ئابووریی عێراقی بە تەواوی خستووەتە بەر مەترسی.
نەخشەڕێگەی رزگاربوون
پسپۆڕان كۆكن لەسەر كۆمەڵێك چاكسازیی بەپەلە كە پێویستە حكوومەتی داهاتوو بیگرێتەبەر، گرنگترینیان:
كەمكردنەوەی پشتبەستن بە نەوت: لە رێگەی گەشەپێدانی كەرتەكانی گەشتیاری (بەتایبەت ئایینی)، كشتوكاڵ و پیشەسازی.
كۆنترۆڵكردنی خەرجیی گشتی: رێكخستنەوەی میلاك و مووچە و لابردنی خەرجیی ناپێویست.
زیادكردنی داهاتی نانەوتی: لە رێگەی رێكخستنەوەی سیستەمی باج و گومرگ و رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی.
دامەزراندنی سندووقی "سیادی": بۆ بەڕێوەبردنی داهاتی نەوت و وەبەرهێنانی لە پڕۆژەی ستراتیجیدا.
چاكسازی لە كەرتی بانكی: كاراکردنی سیستەمی پارەدانی ئەلیكترۆنی و پاڵپشتیكردنی كەرتی تایبەت.
لە كۆتاییدا، پسپۆڕان دووپاتی دەكەنەوە كە ئەم چاكسازییانە "خۆشی و زیادە" نین، بەڵكو "پێویستییەكی حەتمین" بۆ رێگرتن لە قەیرانێكی دارایی كە رەنگە عێراق "باجێكی قورس"ی لەسەر بدات.