کتێبی "دڵەڕاوکێی پلەوپایە" نووسینی "ئالان دە بۆتن" و وەرگێڕانی سەڵاح حەسەن پاڵەوان، لەلایەن دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم بڵاوکرایەوە.
پاڵەوان لەبارەی ناوەرۆكی كتێبەكە، بە"وشە"ی گوت، سەرەتا بە پێناسەیەک بۆ بنەچەی وشەی (پێگە) دەست پێ دەکات كە لە زمانی یۆنانییەوە وەرگیراوە، بە مانای ستاتوم Statum، واتە ڕاوەستاو. لەڕووی ماناوە ئاماژە بەوە دەکات کە مرۆڤ لەڕووی یاسایی و پیشەییەوە لەناو کۆمەڵگەدا هاووڵاتییە، بەڵام بە مانا فراوانەکەی بە واتای ئەوە دێ کە كۆمەڵگە بە چ دیدێك مرۆڤ دەڕوانێت و بەهای چەندە.
سەڵاح پاڵەوان كە دەیان كتێوی كردووە بە كوردی، ئەوەش روون دەكاتەوە كە نووسەر کتێبەکەی بەسەر دوو بەشی سەرەکیدا دابەش کردووە، "بەشی یەکەم هۆکار و بەشی دووەم چارەسەرەکان". کتێبەکە لە بازنەی ژمارە پێنجدا دەسوڕێتەوە، ئەم بازنەیە لە کتێبەکانی تریشیدا بەدی دەکرێت، لە سەرەتادا ئاشنامان دەکات بە پێنج هۆی سەرەکی وەک (نەبووبی خۆشەویستی، خۆبەزلزانین، چاوەڕوانی، شایستەیی، یان دەسەڵاتی ئەوانەی کە بەپێی توانایان بەرهەم دێنن)، ئەمانەبش بۆ خۆیان پێوەستن بە پلەوپایە و پێگەی مرۆڤ لە کۆمەڵگە و ناو دڵی جەماوەر و لای سیاسەت و ئاینەکان. بەگوتەی پاڵەوان، ئەم هۆکارانە بە دڵنیاییەوە هەر بەشێکی گرفتی خۆی هەیە، کە نووسەر لەناو پێنج بواری (فەلسەفە، هونەر، سیاسەت، ئاین و بوهەیمیدا) بەدوای چارەسەردا دەگەڕێت بۆیان.
"بەشی دووەمی کتێبەکە تەرخانە بۆ چارەسەری ئەو دیاردەی دڵەڕاوکێیە، لە فەلسەفەوە دەست پێ دەکات، لەکەداربوونی شەرەف بۆ مرۆڤی ئەو سەردەمە بووە هۆی کوشتن و لەناودانی پێنج هەزار ئەوروپایی، ئەم بەڕەنگاربوونەوەیە بەهۆی لەکەداربوونی شەرەف هەندێ جار لەسەر پرسی گرنگ ڕوو دەدا، بەڵام زۆربەی ڕووبەڕووبوونەوەکان لەسەر پرسگەلێك بوون كە ڕەگیان لەناو بابەتی بچووکی شەرەف و پرسە پووچەکاندا بوو." وەرگێڕەكە وای گوت.
ئاماژەی دا، هەستکردن بە ڕازیبوون بەشێکی گرنگ لە ژیانمان پێک دێنێت، هەموومان خەونی ئەوە دەبینین لە کۆمەڵگەدا جێگەیەک، پلەیەک، ناوێ، ناسناوێك بۆ خۆمان داگیر بکەین. ئەمە کورتەی تەواوی ئەو بابەتەیە كە نووسەری کتێبەکانی (دڵنەواییەکانی فەلسەفە، ئاین بۆ بێئاینەکان، چۆن پرۆست دەتوانێ ژیانت بگۆڕێت)، هەوڵ دەدات دووبارە بمانباتە ناو دنیای دڵەڕاوکێ و هەستکردن بە دڵنیایی.
پاڵەوان كە نووسەرێكی ناسراوی كوردە و ئێستە لە هۆڵەندا دەژی، دەڵێ، فەلسەفە و فەیلەسوف لە كۆندا ئەوەندە گوێیان بە دڵەڕاوکێی پلەوپایە نەدەدا، بەڵام ئینکاری ئەوە ناکەن کە هەندێ شێوەی دڵەڕاوکێی دیاریکراو هەن بە سوودن. بۆیە فەیلەسوفەکان ئامۆژگارییان کردووین توانا لۆجییەکانمان بەکار بێنین بۆ ڕێنوێنیکردنی وزەی خۆمان، بەرەو مەسەلە گونجاوەکان، هەروەها لە خۆمان بپرسین ئایا ئەوەی دەیخوازین بە ڕاستی ئەو شتەیە و ئەوەیشی لێی دەترسین بەڕاستی ئەو شتەیە کە لێی دەترسین؟.
"ئەم کتێبە ئێستە بە زمانی کوردی لە بەردەستی خوێنەرانە. لە ئەنجامی سوودوەرگرتن لە ژانرە فەلسەفی و کۆمەڵایەتیی و تا ئاستێك مێژووییەکان، ناوەڕۆکی بابەتەکانی بەرهەم هاتووە.
سەڵاحی حەسەن پاڵەوان، نووسەر و وەرگێڕێکی دیاری کوردە و دەیان كتێبی وەرگێڕانی لە زمانەكانی عەرەبی، ئینگلیزی و هۆڵندییەوە كوردانندووە و خۆیشی ژمارەیەك كتێبی دانەوە.
ئاسان محەمەد