ڤیان سلێمان: یەكێتیی ئافرەتان كار بۆ ئەوە دەكات كە كەس موڵكی كەس نەبێت

لەم  گفتوگۆیەیدا لەگەڵ "وشە"، سكرتێری یەكێتیی ئافرەتانی كوردستان د. ڤیان سلێمان، ئاماژەی بەوە دا كە یەكێتیی ئافرەتانی كوردستان كار بۆ ئەوە دەكات، كەس موڵكی كەس نەبێت، هەموو لە وڵاتێكدا پێكەوە بەیەكسانی بژین، هەر كەسیش ئازاد بێت بڕیار لەسەر ژیان و چارەنووسی خۆی بدات.

رێكخراوەكانی ئافرەتان و ژنان ئەگەر 10 ئەوەندەی ئێستە زیاتریش هەبن، هێشتا كەمن بۆ ئەوەی بتوانرێ بەسەر توندوتیژیدا سەربكەون و كۆنترۆڵی بكەن، نەك تەنیا رێكخراوەكانی ئافرەتان و ژنان لە هەوڵی ئەوەدان بۆ بنبڕی ئەو دیاردەیە، ئەوە لە كاتێكدا حكوومەتی هەرێمی كوردستانیش دوو ئەوەندەی رێكخراوەكان هەوڵی لەو بوارەدا داوە، بەردەوام كار لەسەر كەمكردنەوەی توندوتیژی دەكات. پرۆسەی گۆڕانی كۆمەڵایەتی پرۆسەیەكی لەسەرخۆیە و دەركەوتەكانی زۆر بەهێمنی دەردەكەون، بۆیە ئەگەر تۆ بەراوردی بارودۆخی ئافرەتان لەگەڵ دوو دەیە بكەیت، دەبینی زۆر شت گۆڕاوە، دەبینی هەنگاوەكان زۆر بەرەوپێش چوون، ئافرەتان لە هەموو بوارەكاندا بوونیان هەیە، لەڕووی پێگەیشتنی مەعریفی و لەڕووی نەمانی نەخوێندەواری، رێژەكە بەتەواوی كەم كراوەتەوە، ئەوە لە كاتێكدا پێشتر بەشێكی زۆری ئافرەتان هەر نەخوێندەوار بوون، دەبینی لەم بوارەدا زۆر چووینەتە پێشەوە، لەڕووی خاوەن كار و سەربەخۆیی ئابوورییەوە ئافرەتان زۆر بەرەوپێش چوون، لە ڕووی یاساییەوە كاری رێكخراوەكان و بەهاوئاهەنگی لەگەڵ حكوومەت، كۆمەڵێك یاسای زۆرباش لە بواری ئافرەتان دەرچووە، بەڵام ئەگەر هێشتا لەو دۆخە ئێمە رازی نین، هێشتا زۆر شتی تر هەیە ئافرەتان یەكسان بكات لەگەڵ رەگەزەكەی تر، ئەوەش دیاردەیەكی مێژوویی و كۆمەڵایەتی و سیستمێكی سیاسی و ئابوورییە، دەبێت لە هەموو ئەو بوارانە كاری لەسەر بكرێت تا ئەو دیاردە ناشیرینانە كاڵ بكرێتەوە.

دێرینترین رێكخراو، رێكخراوی دایك، یەكێتیی ئافرەتانی كوردستانە كە ئێستە 71 ساڵ تەمەنیەتی، رێكخراوی پێشەنگی هەموو رێكخراوەكانی ئافرەتانە، بەدرێژایی مێژووش قەت نەوەستاوە و هەمیشە لە كاردا بووە، بەردەوام بووە لە بڵاوكردنەوەی یەكسانی و پێگەیاندنی ئافرەتان و پیشتیوانی لە مافەكانیان، ئەوەش هاوشان و هاوتەریب بووە لەگەڵ شۆڕش و بزووتنەوەی شۆڕشگێڕی كوردی.

ڕێكخراوی پیاوانیش ئێستە هەیە و بەردەوام ئامار ڕادەگەیەنن كە ژنانیش توندوتیژی بەرانبەر پیاو دەكەن و لێیان دەدەن و تەنانەت گوێبڕینیش هەیە، پێتان وانییە ئەو ململانێی رێكخراوەییە گەشە بە توندوتیژیی دەدات و رەواجی بۆ پەیدا دەكات؟

دیاردەی توندوتیژی دیاردەیەكە لەناو كۆمەڵگە هەیە، پێش ئەوەش ڕێكخراوەكانی ئافرەتان هەبن ئەو دیاردەیە هەبووە، توندوتیژی بەرانبەر بەئافرەتیش دەكرێت و بەرانبەر پیاوانیش دەكرێـت، بەڵام ئەوەیە هەیە جۆرەكە و رێژەكەیە، بەهۆی سیستمی پیاوسالاری لە كۆمەڵگەی ئێمە رێژەی توندوتیژی بەرانبەر ژنان زیاترە، ئەوەش پێوەندیی بەڕەفتاری مرۆڤەوە هەیە، پێوەندیی بەهزری توندوتیژییەوە لەناو كۆمەڵگە، پێوەندیی بەناسەقامگیری سیاسی و ئابوورییەوە هەیە، پێوەندیی بە كۆمەڵگاكانەوە هەیە كە لەدوای شەڕەوە هاتوون، ئەوانە هەموو كاریگەرییان لەسەر توندیی مرۆڤەكان هەیە، ئێمە دەبێ هزری ناتوندوتیژی بڵاو بكەینەوە، بایەخ بەخۆشەویستی و لێكتێگەیشتن بدەین، یەكتر قبووڵ بكەین، ئاشتی بكەینە ئامانجی سەرەكی، لەوەی هەندێك دەڵێن توندوتیژی دژی پیاوان زیادی كردووە، بۆ ئەوەش رەخنەی رێكخراوەكانی ئافرەتان دەكرێت، رێك بەپێچەوانەوە رێكخراوەكانی ئافرەتان دەستیان لەوەدا نییە، بەڵكو هاوكاریشن بۆ نەمانی كێشەی ئەو دوو رەگەزە، بەڵام هەندێ خێزان خۆی لە بنەمادا لەرزۆكە و ئافرەتەكان تێیدا كۆیلەن و بەڵام هۆشیار دەبنەوە، ئیتر ئەو خێزانە هەڵدەوشێننەوە و رێ نادەن چیتر ژنەكە لە خێزانێكدا كۆیلە بێت، بۆ خانمێك پیاو بۆی باوكە و تاجی سەریەتی، یان خۆشەویستییەكەیەتی، یان بۆ پیاوێك ئافرەتەكە خوشكە و بەشێكە لە رۆحی، بۆیە ئەگەر ئاوا مامەڵەمان كرد كێشە لە نێوان ئەم دوو رەگەزەدا نامێنێ. یەكێتیی ئافرەتانیش كار بۆ ئەوە دەكات كەس موڵكی كەس نییە، ئێمە هاوبەشی یەكترین، شەرەف لە جەستەی ئافرەت یان لە جەستەی پیاوێكدا نییە، شەرەف لە ئاكارە جوانەكانی مرۆڤدایە، شەرەف لە بەها بەرزەكان و پاراستنی خاكدایە، بڕیاردان مافی هەردوو رەگەزە، ئافرەت و پیاو دەبێت وەك مرۆڤێكی یەكسان تەماشا بكرێن.