دیپلۆماسیی كارا و حوكمڕانی باش بە قووڵی پێكەوە گرێ دراون، هەریەكەیان بە چەندان شێوە ئەویتر بەهێز یان لاواز دەكات، بۆیە دەمەوێ وەك پسپۆرێكی ئەو بوارە، وردەكارییەكی ڕوونی پێوەندیی نێوان ئەو دووانەیە بخەمە ڕوو:
یەكەم: دیپلۆماسیی وەك ئامرازێك دەتوانێ كار بكات بۆ بەدیهێنانی حوكمڕانی باش.
حوكمڕانیی باش بە شەفافییەت، لێپرسینەوە، بەشداریكردن، دژەگەندەڵی، سەروەری یاسا و شەفافییەت و كارایی بەڕێوەبردنی دارایی و چەند بنەمایەكی تر، كاریگەر و تایبەتمەندە، لە چەندان ڕووەوە پشت بە دیپلۆماسیی دەبەستێت:
* هاوكاریی نێودەوڵەتی: حوكمڕانی باش پێویستی بە هاوكاریی لەگەڵ ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان و وڵاتانی تر هەیە، لەسەر پرسەكانی حوكمڕانیی لە زۆر بواردا وەك بەڕێوەبردن، بازرگانی، گۆڕانی كەشوهەوا، كۆچ، ئاسایش، ئاو... هتد. دیپلۆماسیی كارا دڵنیایی دەدات لەوەی ئەم پێوەندییانە سوودبەخش و سەقامگیربن.
* كۆكردنەوەی سەرچاوە: دیپلۆماتكاران دانوستان لەسەر هاوكاریی دەرەكی، هاوكاری گەشەپێدان، گرێبەستی بازرگانی و ڕێككەوتنی وەبەرهێنان دەكەن. حوكمڕانیی باش یارمەتی ڕاكێشانی ئەم سەرچاوانە دەدات، لە كاتێكدا دیپلۆماسیی كارا دەستەبەریان دەكات.
* فێربوون و ئاڵوگۆڕی سیاسەت: لە ڕێگەی كەناڵە دیپلۆماسییەكانەوە، حكوومەتەكان دەتوانن باشترین پراكتیزەكانی حوكمڕانی لە كەسانی تر فێر بن و لە ناوخۆدا بیانگونجێنن.
دووەم: دیپلۆماسیی پێویستی بە حوكمڕانیی باشە بۆ ئەوەی باوەڕپێكراو بێت و قسەی بڕوات.
هەوڵە دیپلۆماسییەكان تەنیا ئەوەندە كاریگەرن كە حوكمڕانیی پشتگیرییان دەكات، ئەو وڵاتانەی حوكمڕانیی باشیان هەیە:
• شەرعییەتی زیاتریان دەبێت: هاوبەشە نێودەوڵەتییەكان زیاتر ئامادەن لەگەڵ حكوومەتەكاندا پێوەندی ببەستن، كاتێك شەفاف و دیموكراسی و سەقامگیرن.
• بە یەك دەنگ قسەكردن: پێكهاتە ڕوونەكانی حوكمڕانیی باش، ململانێ ناوخۆییەكان و سەرلێشێواوی لە سیاسەتی دەرەوەدا كەم دەكەنەوە.
چاوەڕوانكراو و متمانەپێكراون: حوكمڕانیی باش دڵنیایی دەدات لەوەی سیاسەتەكان یەك دەنگ و یاسایی بن، ئەمەیش متمانە لە دانوستانە دیپلۆماسییەكاندا زیاد دەكات. دیپلۆماسیش دەتوانێت حوكمڕانیی باش بەرەوپێش ببات
دەتوانرێت دیپلۆماسیی كارا بۆ هاندان یان جێبەجێكردنی چاكسازییەكانی حوكمڕانیی بەكار بهێنرێت، بەتایبەتی لە:
ڕێكخراوە فرەلایەنەكان: گرووپەكانی وەك نەتەوە یەكگرتووەكان، بانكی جیهانی و یەكێتیی ئەفەریقا، زۆرجار بەشداریی دیپلۆماسی بەكار دێنن بۆ پێشخستنی نۆرمەكانی حوكمڕانیی باش.
•گوشاری دوولایەنە: پێوەندییە دیپلۆماسییەكان دەتوانن هەلومەرجی پێوەست بە حوكمڕانیی لەخۆ بگرن، وەك مافی مرۆڤ یان هەوڵەكانی دژەگەندەڵی.
یەكگرتنی هەرێمایەتی: هەوڵە دیپلۆماسییەكان لە بلۆكە ناوچەییەكان (وەك یەكێتیی ئەوروپا، ئیكۆواس) زۆرجار پابەندبوونی هاوبەش بە ستانداردەكانی حوكمڕانیی باش لەخۆ دەگرن.
-خراپیی حوكمڕانی، دیپلۆماسیی تێكدەدات و بێ متمانەی دەكات، ئەگەر وڵاتێك بەدەست گەندەڵی، نابەرپرسیارێتی، یان ناسەقامگیری سیاسییەوە بناڵێنێت:
• لەوانەیە لەسەر شانۆی جیهانی متمانە لە دەست بدات.
• ڕەنگە دیپلۆماتكارانی ئەركی ڕوونیان نەبێت یان لە ژێر كاریگەریی ڕكابەرییە سیاسییە ناوخۆییەكاندا بن.
• ڕەنگە هاوبەشە نێودەوڵەتییەكان دوودڵ بن لە واژووكردنی ڕێككەوتن یان وەبەرهێنان.
بە كورتی:
دیپلۆماسیی كارامە لەلایەك دەستكەوت و سەرچاوەیە، لەلایەكی ترەوە بەرەوپێشبردنی حوكمڕانیی باشە، بە پێچەوانەیشەوە.
حوكمڕانیی باش توانای وڵاتێك بۆ بەڕێوەبردنی دیپلۆماسیی كاریگەر بەرز دەكاتەوە، لە كاتێكدا دیپلۆماسیی لێهاتوو، پشتگیری لە حوكمڕانی نیشتمانی دەكات بە دەستەبەركردنی پشتیوانی نێودەوڵەتی، هاوبەشكردنی باشترین پراكتیزەكان و پاراستنی سەقامگیریی و جێگیركردنی ژیانی خەڵك لەسەر ئاستی باش.