هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق، گرنگیی تایبەتیی خۆی هەیە و ئەگەرچی ئەو ژینگە فاشیل و فاشییەی عێراق لە 50 ساڵی ڕابردوو و بگرە زیاتردا، بواری كەمی هێشتووەتەوە كە توخمەكانی دیموكراسی، بەپێی یاسایەكی مۆدێرن كە لە ٢٠٠٣ بەملاوە پەسند كرا و نوێ كرایەوە، پراكتیزە بكرێن، بەڵام یاساكە خۆی ئەگەر وەك خۆی جێبەجێ بكرێت، ناڵێم هەموو شتێك، بەڵكو زۆر شت پێوەست بە كورد و كۆی عێراقیش چارەسەر دەبێت.
بێگومان كاتێك باسی یاسا دەكەین، تەنیا باسی دەقی یاسا ناكەین، زۆر یاسای وڵاتان پێشكەوتوون، بەڵام وڵاتەكان خۆیان دواكەوتوون، ئەگەرچی هیچ دەقێكی یاسایی بێ كەلێن و درز نییە، بەڵام لە وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەر لە ناوەڕۆك و دەقی نووسراوێكی یاسایی، هێز و یاریی لایەنەكان و ئەجێنداكان (دەرەكی یان ناوخۆیی) گرنگن. واتە ئەگەر وڵاتێك خاوەن یاسایەكی پێشكەوتوو بێت، بەڵام هێزە كۆنسێرڤاتیست یان كۆنەپەرست یان فاشییەكان بە هەر هۆكارێك هاتنە سەر دەسەڵات، ئەوە ئیتر یاسا نییە حوكم دەكات، بەڵكو ئەوە هێزە كە حوكمی یاسا و سیستمیش دەكات.
بۆ نموونە یاسای ئێرانی بە چەندان بڕگە داكۆكی لە مافی زمان و خوێندنی گەلانی تر كردووە، لانیكەم دەتوانین وەك شتێكی كەم چاوی لێ بكەین، بەڵام دوای چوار دەیە هێشتا ئەو بڕگانەی یاسا وەك بڤە و قسەی قەدەغە دەبینرێت، نوێنەرانی كورد یان كەمینە نەتەوەكانی تریش لە ئەنجوومەنی شوورای ئیسلامی، هێندە ئەم بابەتەیان ورووژاندووە ماندوو بوون، بۆ هەموو لایەك دەركەوتووە كە هێزێك هەیە لە سەرەوە نایەوێت ئەم باسە بە هیچ شێوەیەك بخرێتە ڕوو و باس بكرێت، لە وڵاتێكی وەك ئێرانیش جەمسەری هێز بڕیاردەرە.
بێگومان ئەگەرچی وەك یاریی عێراقیش هاوشێوەیی لەگەڵ ئێراندا هەیە، بەڵام لە دوو ئاستی جیاوازدا دەتوانین لێكیان جودا بكەینەوە. یەكەمین ئاستی فرەدەنگی و فرەڕەنگی لە یاسا، هەروەها پەرلەمان لە عێراقدا قبووڵكراو و ددانپێدانراوە و ئەوە نییە دەرگاكە وەك ئەوەی ئێران داخرابێت. دووەم ئەوەی كە كورد هێز و دەنگێكی گەورەی هەیە لە بەغدا و دەتوانێ بە یەكگرتوویی كاریگەر و بگۆڕ بێت. بێگومان چەندان ئاستی تر هەن كە عێراق تا ئاستێكی زۆر لە ئێران جیا دەكەنەوە، بەڵام تێڕوانینی تایفی و ئاینی و كوتلەبازیی خێڵەكی، هەمان ئەو گرێ گەورە و كوێرەیە كە لە ئێرانەوە لە ئەزموونی عێراق دراوە، واتە عێراق و كۆمەڵگەی عێراقی، خۆی هەر ئەم سترەكتورەی هەبوو و بە نەمانی ڕژێمی و دامەزراندنی پەرلەمانی فرەلایەن لە بەغدا، پاش ٢٠٠٣ دەیتوانی بۆ كۆی ناوچەكە موژدەبەخش و ڕێپێشاندەر بێت، بەڵام دەستێوەردانی وڵاتانی دەوروبەر و دواتریش بە دیاریكراوی ئێران، ئەم خووە بەدەوی و خێڵەكییەی عێراقی ڕاساندەوە، بگرە بەشی زۆری ئەو كێشانەی ڕووبەڕووی كوردستان و هەرێم هەر لە بابەتی مووچەوە بگرە تا گشتپرسی و بودجە و... تاران دیزاینی دەكرد.
ئێستە دنیا دەزانێ بە هەموو ئەو گورزانەی لە تاران كەوتووە، هێشتا بە ئاسانی واز لە پرۆكسییەكانی لە عێراق ناهێنێت، بۆیە دەنگۆی لێدانیان لەلایەن ئەمەریكا یان ئیسرائیلەوە هەیە، بەهەرحاڵ ئەوە بابەتێكی جیایە و تەوەری ئەم باسەی من نییە، من تەنیا ویستم ئاڵۆزیی پراكتیزەكردنی بڕگەكان و ناوەڕۆكی یاسایەكی باش و مۆدێرن (بێگومان كەلێندار) باس بكەم كە جەمسەری هێز و دەستێوەردان، چ ڕۆڵێكی تێدا دەگێڕن.
بێگومان كورد هەرچی لە بەغدا بەهێز و یەكگرتوو بێت، دەتوانێ مافی كوردستانیان بە باشی و چڕی وەربگرێت، بابەتەكە جیا لە یەكگرتوویی شارەزایی و تێبینیی سیاسی و یاساییشی دەوێت، لە پاڵ ئەمەشدا ئەخلاق و بەرزیی كەرامەتی نەتەوەیەكیش بپارێزرێت ئەسڵ و بنەمایە. بۆیە ئەم تایبەتمەندی و هێڵانە دیاری دەكەم، دەبێت ئەمەمان هەمیشە لە بیر بێت، ئێمە وەك یەكێك لە نەتەوە سەرەكییەكان لە یاسای نوێی عێراقدا، مافەكانمان دەبێت بە كەرامەتەوە بدرێتێ نەك وەك خێر بماندەنێ.
كورد زیاتر لە عەرەبی عێراقی غەدر و ستەمی لێ كراوە و پاكتاو كراوە، پاكتاوێك كە ئەگەرچی ئەم لایەن و دەسەڵاتەی ئێستە نا، بەڵام هەر لە خوێن و زمان و ئاینی ئەوان بەسەر كورددا سەپاندوویانە. بۆیە ماف ناوی بە خۆیەوەیە مافە (هەق)ە و هیچ منەتێكی نییە كە عێراق بماندەنێ، ئەگەر عێراق دەیەوێت مووچە بنێرێت یان هەر مافێكی كورد بدات، نابێت ئەم یارییە بكات كە گوایە قەیناكە با ئەمجارەش بتاندەینێ، من پێم وایە ئەم یارییە تەنیا بۆ شكاندنی كەرامەتی نەشكاوی كوردە، ئەم یارییە پارتی دیموكراتی كوردستان و گوتاری كوردستانییەكەی تێكی دا و خوێندییەوە، من ئێستەش هەوڵەكانی شاخەوان عەبدوڵا و هەڵوێستە بەتین و پشتیوانكەرانەكانی لە پەسندكردنی بودجەی عێراق، لە كێشەسازكردن بۆ كورد لە كەركووك و دەیان نموونەی ترم لە بەرچاوە، كە چٶن بە زمانێكی مافخوازانە و دیپلۆماسییانە و هاوكات بەهێزەوە قسەی كرد.
دیارە ئەمە تەنیا هێنانەوەی نموونەیەكە لە ئەندامێك، من باسم لە گوتار و ڕێبازە و ئەگەر تۆزێك یادگەی خۆمان بپشكنین، بە ئاسانی دەزانین كام لایەن شیاوی نوێنەرایەتیكردنی كوردستانیان و وەرگرتنی ماف و خواستەكانیانە و هاوكات پارێزەری كەرامەت و شكۆیانە.