لە ساڵی 2013ەوە کە ڕۆژئاوای کوردستان سیستمی سیاسیی خۆی ڕاگەیاند و ئەوەش پاش کۆتاییهێنان بە دێوەزمەی نەگریسی دەوڵەتی ئیسلامیی داعش، پێوەندییەکانی نێوان ڕۆژئاوا و باشووری کوردستان بەهۆی فاکتەرێک بەناوی پارتی کرێکاران لە ئاڵۆزیدا بوو. دیارە سیاسەتی کوردی یان باشترە بڵێین ڕێبەرایەتیی سیاسەتی کورد لە باشووری کوردستان، لە پاش 1991ـەوە گەورەترین ستراتیجی ئەوەبووە لەگەڵ هیچ گرووپ و لایەنێكی دەرەوەی یاسا، ئیتر یاسای ناوچەیی بێت یان نێودەوڵەتی، هەڵسوكەوتی نەبێت.
ئەم ستراتیجە ڕەنگە شاستراتیجی پاراستنی کیانی کوردی لە باشووری کوردستان بووبێت، چونکە سەرکردایەتیی سیاسیی کورد، بە باشی لەوە گەیشتووە ئەو نیوەپارچە ئازادکراوە کە بووە مایەی هیوا و ئاسۆی دواڕۆژی 50 تا 60 ملیۆن کورد، بەندە بە یارییە یاساییە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکانەوە، هەربۆیە لەناو ئەو هەموو گرژی و پلانگێڕییەی دەوڵەتانی ناوچەکە بەرانبەر هەولێر کردیان، هیچیان سەری نەگرت و دواجار ناچار بوون پاشەکشێ بکەن.
هەموومان ئەو مووشەکە بالیستی و درۆنانەمان لەبیرە کە دەنران بە هەولێرەوە و تۆمەتی ساختەیان ڕاپێچ کرابوو! ئەم هەوڵانە هێشتا بەردەوامن و دواهەمینیان هیرشکردنە سەر کێڵگەی گازی کۆرمۆر بوو، هەم لە ڕووێ تاکتیک و ئۆپەراسیۆنەوە و هەمیش لە ڕووی سیاسەت و ئامانجەوە زۆر جیاواز بوو لەوانەی پێشوو، ئەگەرچی هەموویان یەک مەبەستیان هەبوو، ئەویش تێکدانی ئەو دۆخەی لە باشووری کوردستان بە زەبری یاسای نێودەوڵەتی و ناوچەیی و ناوخۆیی سەقامگیرە. ئەم ستراتیجە درێژخایەن و دوورمەودا ژیرانەیەی یاساسەروەری، وایکردووە زلهێزەکان وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆ مامەڵە لەگەڵ کوردستان بکەن، نابێت لەم دەستەواژەیەی یاساسەوەریی بە هەڵە تێبگەین و مانا ڕۆژانەییەکەی لێ هەڵکڕێنین.
مەبەست لەم دەستەواژەیە پێڕەوکردنی ستراتیجێکە لەناو دیمەنێکی گشتیدا، واتە قبووڵکردنی فەرمی ڕێساکانی ناو یارییەکی گەورە، واتە بینینی وێنە گەورەکە. لە بیرمان نەچێت هەر شتێک تا ئێستە لەلایەن تورکیا یان ئێران یاخۆ عێراقەوە دژی کوردستان و هەرێم کراوە، لەژێر ناوی یاساشکێنی بووە، ئەگەرچی ئەمە بیانوو بووە و ئەوان هەر خواستی داگیرکاری و پێشێلکردنیان هەیە، بەڵام لانیکەم بۆ لایەنێکی وەک تورک هەبوونی پارتی کرێکاران لە ناوچە سنوورییەکانی هەرێمی كوردستان، بیانوویەکی کرداری بوو، دەستی تورکی لە پێشێلکردنی خاک و سەروەریی کوردستان و لێدان لە ژێرخانی ئابووری و ئەولەهی کوردستان ئاوەڵا کردبوو.
بە وردبوونەوە لە ناوەرۆكی ڕژێمە ناسیونالیستە توندئاژۆکانی ناوچەکە، لەوانە تورک و فارس و عەرب، بە ئاسانی دەگەین بەو ئەنجامە کە خواستێکی فاشیستی دەیانجووڵێنێت، بۆیە دەبێ لەمە غافڵ نەبین، ئەوان هیچ کات واز لە وڕکگرتن بۆ سەرەڕۆییە فاشییەکانی خۆیان ناهێنن، بەڵام ئەو سیاسەتە یاساسالارییەی کوردستانیش دەروازەی خۆپاراستنە لەژێر چەپۆکی ئەم دەوڵەتانە کە بمانەوێ و نەمانەوێ هێزی سەربازی و سیاسیی ناوچەکە و بگرە جیهانیشن.
پاش دەستپێکردنی پرۆسەی ئاشتی لە باکور کە سیاسەتی باشووری کوردستان و ڕێبەرایەتی و سەرکردایەتیی هەرێم ڕۆڵی بنەمایی و یەکلاکەرەوەیان تێدا گێڕا و دەگێڕن، دەلاقەیەکی باش کراوەتەوە کە ڕۆژئاوای کوردستانیش بە هەموو باشی و لاوازییەکانییەوە بپارێزێت و کوردستانیانی جیهان قەڵغانێکی تری هیوای مانەوە و سەربەستییان هەبێت. ئەگەرچی بێگومان پرۆسەی ئاشتی ئاڵۆزیی خۆی هەیە و ڕەوتە جۆراوجۆرەکانی ناو تورکیا و کولتووری گشتی سیاسیی تورکیش بە ئاسانی ڕانایەت بە پێدانی مافی کورد، بەڵام دەکرێت ڕۆژئاوا بپارێزێت.
وێنەکەی مەزڵووم عەبدی و مەسروور بارزانی لە دهۆك، لە چرکەساتێکی مێژوویی چرکێندراوە کە یاساسەروەریی کورد و یاریکردن لەناو ڕێسای یاسای سیاسەتی نێودەوڵەتی تێیدا دەخوێنرێتەوە. جیا لەوەی کە ئەم وێنەیە هەست و سۆزی چەندان ملیۆن کوردی لە هەموو جیهان هێنایە گەشانەوە و ئەو وێنەیەیان بە سەرەتای وەرزێکی نوێ لە مێژووی کورد لە قەڵەم دا، بەڵام ڕاستیی پشت وێنەكە هەڵدانەوەی لاپەڕەیەکی نوێیە لە پێوەندیی توندوتۆڵ و یەکگرتووی باشوور و ڕۆژئاوای کوردستان، پێوەندییەک کە دەتوانێت کاریگەریی ڕاستەوخۆی لەسەر دۆخی کورد لە پارچەکانی دیکە و هەروەها دۆزی کورد بە گشتی، هەبێت.
پاش بڕیاری چەکدانان یان لانیکەم چەکسووتاندن بەشێوەی ڕەمزی و بەڕێوەبردنی پرۆسەی ئاشتی، دۆخی ڕۆژئاوای کوردستان لە ڕووێ دیپلۆماسییەوە پتەوتر دیارە و ئەمە لەگەڵ باشووری کوردستانیش هەر بەدی دەکرێت، بەڵام ڕاستییەکەی نابێت ئەوە لەبیر بکەین کە تورکیا و هاوکات دیمەشق، دوو جەمسەری یەکلاکەرەوە یان کاریگەرن لەسەر دۆخی کورد لە ڕۆژئاوا، بە ئاسانی مل بەم دەرکەوتنە نوێیەی کورد لەو شێوە یەکانگیر و تازەیەدا نادەن. ئەوان ڕاهاتوون کورد بەردەوام بەر ببتە گیانی یەک، ئینجا بەشێوەی واقیعی بێت یان هێمایی و میدیایی، ئەوان ڕاهاتوون خاکی کورد بە موڵکی خۆیان بزانن و... بۆیە لە گۆڕینی ئەم نەزمە و شکانی شەقڵی ئەو ڕێچکە کۆنە، دەبێت کورد هەر یەکگرتوویی و یەکانگیریی خۆی بپارێزێت بە یاساتەوەری و یاساسەروەرییەک کە من پێم وایە لە باشووری کوردستان بە هەموو کێشە و ئالنگارییەکانەوە، بە باشێ فام کراوە و ئەزموونێکی دەوڵەمەند و تۆکمەی لەو بابەتە ئاڵۆزە هەیە.
بەهیواین پێوەندیی باشوور و ڕۆژئاوا لەسەر ئەم ڕێچکەیە و بەو ستراتیجە و بە ئاسۆی پاراستنی کیان و هەبوونی کورد ڕۆژ دوای ڕۆژ قووڵتر بێتەوە و ئێمەی ڕۆژنامەنووسیش لەو پێناوەدا ڕۆشنگەر و بەرچاوڕوون بین، نەک چەواشەکار و گێرەشێوێن.