موقتەدا سەدر و خەونی دروستكردنی ویلایەتی فەقێكان لە عێراق

ساڵانێكە ئێران لەژێر فەرمانڕەوایەتی ویلایەتی فەقێكانەوە رۆڵێكی فرەوانخوازی دەسەڵات دەبینێت، ئەو زۆر بەجوانی سوودی لە ئایدۆلۆجیای ئاینی و مەزەوی شیعە وەرگرتووە و توانیویەتی لە رێگەی میلیشیاكانییەوە پەلكێشی بۆ وڵاتانی دراوسێ و ناوچەكە و تەنانەت ئەفریقیاش بكات، پێدەچێ لە عێراقیش كەسانێك خەون بە كۆپیكردنی ئەزموونی ئێرانەوە ببینن، موقتەدا سەدر، سەركردەی رەوتی سەدر و كوڕی محەمەد سەدری مەرجەعی شیعە، خۆی بە جیاواز لە هەموو كارەكتەرە ئاینی و سیاسی و سەربازییەكانی ناوماڵی شیعە دادەنێ و لە تویتەكانی هەست بە خۆبەزلزانی دەكرێت، بەڵام ئاخۆ لە دروستكردنی ویلایەتێكی فەقێكان لە عێراق سەركەوتوو دەبێت؟

سەدر بەتەواوەتی لەسەر رێبازی باوكی دەڕوات

هەینی رابردوو شەقام و دۆخی تەناهیی عێراق هەژانێكی بەخۆیەوە بینی، ئەوجارەیان لەسەر دەستی رێكخراوی داعش نەبوو، كە خەریكە شانە نوستووەكانی لە عێراق گەشە دەكەن، بەڵكو لەسەر دەستی سەركردەیەكی سیاسی شیعە هات، كە دەیەوێ بچێتە ناو كێبەركێیەكی پێشوەختەی هەڵبژاردن لەگەڵ ركابەرەكانی، كاتێك بۆ ماوەی دوو رۆژ موقتەدا سەدر بووە باسی هەواڵەكان، كاتێك ئەندامانی رەوتەكەی هەڵیان كوتایە سەر خێوەتی مانگرتووانی تشرین لە ناسڕییە و بەوهۆیەوە حەوت خۆپێشاندەر كوژران و 100ی تریان بریندار بوون. 

ئەو رەفتارەی سەدر بووە مایەی شەرمەزاربوونی مستەفا كازمی، سەرۆك وەزیرانی عێراق، كە بە هاوپەیمانی سیاسی ئەو دادەنرێت، بە ئاراستەی هەوڵدان بۆ لاوازدەرخستنی دەسەڵاتی دەوڵەت، كە كازمی دەیەوێ بە پاڵپشتی هاوپەیمانەكانی لەوانەیش سەدر دروستی بكات.

دوای كوشتارگەكەی ناسڕییە سەدر لە تویتێك سوپاسی لایەنگرانی خۆی كرد بە ئامادەبوونیان لە گۆڕەپانەكان و گوێڕایەڵیان بۆی، دووپاتی كردەوە كە لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، هیواكان دەكەونە دەستی چاكەكارانەوە، سەلماندتان عێراقی ئەمڕۆ، عێراقی مەرجەعیەتە، عێراقی سەدرییەكان، وەك ئاماژەیەك بۆ باوك و مامی كوژراوان لە سەردەمی سەدام حوسێندا، عێراقێك گوێڕایەڵی بۆ خوای گەورەی تیادا بكرێت، بۆیە ئەمڕۆ هیوایەكم بۆ دروست بوو بەوەی هەڵبژاردنی داهاتوو بەدەستی چاكەكاران دەبێت، بۆ ئەوەی وڵات لە خراپەكارانی ناوخۆیی و دەرەكی رزگار بكەن.

عەلی تەها، نووسەر لەبارەی تویتەكەی سەدر دەڵێت، موقتەدا سەدر دەیەوێ عێراق بۆ ویلایەتێكی فەقێكانی سەدری بگۆڕێت، ئەو لێرەدا بەتەواوەتی لەسەر رێبازی باوكی دەڕوات، واتە بنیاتنانی ویلایەتێكی فەقێكان لە عێراق هاوتەریب لەگەڵ ویلایەتی فەقێكانی ئێران نەوەك سەر بەوییەوە، دووپاتی كردەوە، كە دەڵێ پێویستە گەل گوێڕایەڵی خوا بێت، واتە پەروەردەیەكی سەدریان هەبێ نەوەك هەر پەروەردەیەكی تری ئاینیی سوننە یان شیعەی دوور لەخۆی یان دوور لە ئاینی.

شێخ خزەیر ئەنساری، مەلای نزیك لە سەدر لە وتاری هەینی  رابردوو گوتی، ئێمە چاومان لە دەسەڵات نییە، بەڵام پابەندی بەرگریكردنین لە عێراق لە رێگەی بەدەستهێنانی زۆرینەیەكی سەدری لە پەرلەمان كە خۆیان لەپێناو چاكسازی بەخت دەكەن، بۆیە پۆستی سەرۆك وەزیرانمان دەوێت، تا عێراق لە دەسەڵاتی حزبە گەندەڵكارەكان بپارێزین، دوور لە توندوتیژی بەرگری دەكەین، چونكە پابەندین بە بەرگریكردن لە عێراق بەرانبەر بە گەندەڵكارانەوە و پڕۆژەی چاكسازی ئەمانەتێكە لە ئەستۆی ئێمە.

لای خۆیەوە عەلی فەزلەڵا، مافناسی عێراقی دەڵێت، رەوتی سەدر لە رێگەی ئەو گردبوونەوانەی لە گۆڕەپانی تەحریر و گۆڕەپانەكانی تر سازی كرد، چەند پەیامێكی هەبوو، بۆ كۆمەڵگەی مەدەنیی عێراق و پێكهاتە سیاسییەكانی شیعە و سوننە و كورد، پەیامەكە بریتییە لەوەی رەوتی سەدر خاوەن بنكەیەكی گەورەی جەماوەرییە، دەتوانێ لەورێگەوە كۆنترۆڵی گەلی عێراق بكات، هەروەها خاوەن زۆرینەیەكی كۆمەڵایەتی و سیاسییە و دەتوانێ لە هەڵبژاردنی پەرلەمان دەستكەوتی زیاتر بەدەست بێنێ و سەرۆك وەزیرانی داهاتوو دیاری بكا و حكوومەت پێكبێنێت.

فەزلەڵا روونی كردەوە، رەوتی سەدر هەوڵی كۆنترۆڵكردنی شەقام و وەستاندنی ناڕەزایەتی جەماوەری دەدات، كاتێك لایەنگرانی توانیان راپەڕینی جەماوەری و مانگرتنی خۆپێشاندەران لە گۆڕەپانی تەحریر لە بەغدا بوەستێنن، دوای ئەوە لە گۆڕەپانی حبووبی لە ناسڕییە دەستیان پێ كرد، بەڵام كەوتنەوەی كوژراو و بەردەوامیی خۆپێشاندانەكان، ئاماژەیەكە بۆ بێتوانایی سەدر لە قۆرخكردنی شەقام. 

ئەو مافناسە دووپاتی كردەوە، سەدر بەباشی یاری هاوسەنگكرن دەكات، ئەو دوور لە ئێران وەستاوە و رەتی دەكاتەوە لە رووی سیاسی و ئایدۆلۆجییەوە بچێتە ژێرباڵییەوە و پشت بە مەرجەعیەتی نەجەف دەبەستێ نەوەك ئێران، هەروەها پێوەندی باشی لەگەڵ وڵاتانی كەنداو، بەتایبەتی سعوودیە و ئیمارات هەیە و هەندێكجار هەڵوێستی دژ بە حەشدی شەعبی رادەگەیەنێت، بۆیە هەوڵدەدات خۆی وەك نوێنەرێكی نائاسایی هێزە شیعەكان پێشان بدات، دەیەوێ پارێزگاری لەو وێنەی خۆی بكات وەك بەرهەڵستكارێكی حكوومەت و چاكسازێك لە هەمان كاتدا.