حەشدی شەعبی بەنیازی چییە؟

قسە و گوتاری سیاسی و رێگەچارە سیاسییەكان تا ئەو سنوورە بڕ دەكەن و كاریگەرن كە چەك بێ دەنگە، ئەوكاتەی زمانی چەك جووڵا و چەكدارەكان هاتنە سەر شەقام و نمایشیان دەست پێ كرد، دەست بۆ كردنەوەی دەرگایەك دەبرێت كە بە ئەستەم دێتەوە داخران، ئەوەیش پێ دەچێت دوایین كارتی میلیشیاكانی ئێران بێت بەرانبەر بەو دۆڕانە گەورەی لە هەڵبژاردنی 10ی ئەم مانگەی عێراق تووشی هاتنەوە.

لە ماوەی رابردوودا ئەو میلیشیایانە چەندان جار لەبەر چەند هۆكارێكەوە بە نهێنی و ئاشكرا هاتنە سەر شەقام و رووبەڕووی هێزە تەناهییەكانی عێراق بوونەوە، نەیارانی خۆیان لە خۆپێشاندەران و كارمەندانی هەواڵگری عێراق دەكوشت، كەسیش نەیتوانی پەنجەی تۆمەتیان بۆ درێژ بكات، تەنانەت سووكایەتیان بە سەرۆك وەزیران كرد و هەڕەشەی گویچكە بڕینیان لێ كرد، ئێستەیش هەڕەشەی دادگاییكردنی بە تۆمەتی ناپاكیی گەورە دەكەن، بۆیە ئەو بێدەنگییەی سەرانی میلیشیاكان، بەتایبەتی كەتیبەكانی حزبوڵا و ئەبو فەدەكی سەركردەكەی، لەخۆیدا هەڕەشەیەكی ژێر بە ژێرییە و دەسەڵاتدارانی سیاسی عێراق، بە سەدریشەوە، لە زمانی بێدەنگییەكە تێدەگەن.  

رەنگە بۆ عێراقییەكان گۆڕانكاری وەك هەوایەكی پاك بێت لە هەناسەتنگیدا، كە بەهۆی چەندان تەنگژەی دروستكراوەوە تووشی شەكەتی هاتوونەتەوە، بەڵام بۆ میلیشاكان گۆڕانكاری، واتە دوورخستنەوەی دەستی ئەوان لە دەسەڵات و كایەكانی دەوڵەت، مان و نەمانیان بێت، چونكە لەلایەك دەكەونە ژێر هەشەڕەی هەڵدانەوەی لاپەڕەكانی تاوانكاری و گەندەڵییەكانیان و لێپرسینەوە و گرتنی لایەنگر و بەرپرسانیان، لەلایەكی تر لە بەرانبەر بنكەی جەماوەری و ئێرانی سپۆنسەریان دەبنە شكست و كارتێكی سووتاو و دەستبەرداریان ئاسان دەبێت، بۆیە تەنیا دەبنە داواكراوێك و هیچی تر، بۆیەیش هادی عامری، ئەمینداری گشتی رێكخراوی بەدر بەر لە هەڵبژاردنەكان گوتی، ئەنجامی پرۆسەكە بۆ ئەوان مان و نەمانە.

ئەگەر شەڕی ناوخۆیی روو بدات رەنگە سەدرییەكان نەتوانن رووبەڕووی میلیشیاكان ببنەوە

ئێستە چەند ئاماژەیەك هەیە بەوەی هێزە سیاسییە شیعەكان بە سەدرییەكانیشەوە، لە مامەڵەكردندا بن بۆ دابەشكردنی پۆستەكانی حكوومەتی داهاتوو، تا گەیشتن بە سازان و دیاریكردنی كاندیدێكی تەوافوق و لاواز بە هاوشێوەی ساڵانی رابردوو عێراق كە دەست بۆ دۆسیە هەستیارەكان نەبات، لەوانە قسەكانی سەرۆكایەتی كۆماری عێراق بەوەی چاوەڕوانی پێكهاتنی فراكسیۆنی گەورە دەكەن، دوای راگەیاندنی ئەنجامە پەسندكراوەكانی هەڵبژاردن بۆ دیاریكردنی وادەی یەكەم دانیشتن و راسپاردن، هەروەها ئەوەی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن رای گەیاند كە لەوانەیە پرۆسەی ژمارەنەوەی دەنگی سندووقە تانەلێدراوەكان دوا بكەوێت، ئەوانە ئاماژەن كە هەر هەمووان چاوەڕوانی پێكهاتنی شیعە دەكەن، بەڵام لە ئەگەری رێكنەكەوتنیان، سیناریۆی بەدەنگهاتنی زمانی چەك دێتە پێشەوە، چۆن؟

سەرچاوە سیاسییەكان لە عێراق ئاماژە دەكەن كە ئەو هەڕەشانەی میلیشیاكان لەبارەی ئەنجامی هەڵبژاردن دەیكەن، رژدە و ئەگەری هەیە پەرەسەندنی زیاتری لێ بكەوێتەوە، ئەگەر ژماردنەوەی دەنگەكان ئەنجامەكان نەگۆڕێ و ئەوان نەبنە فراكسیۆنی گەورە و لە حكوومەتی داهاتوویش پشكێكی گەورە نەبەن، سەرچاوەكان روونی دەكەنەوە كە سەرانی ئەو میلیشیایانە چەند رێوشوێنێكی شوێنگرەوە ئامادە دەكەن بۆ پەرەسەندنی دۆخەكە، لە نانەوەی ناڕەزایەتی جەماوەری و رەنگە بە كودەتایەك كۆتایی بێت، بۆ شێواندنی دۆخەكە و دەتوانن هێزەكانیان كە لە سەرووی 100 هەزار چەكدار دەبێت، بە بەشداری لایەنگرانیان لەناو سوپا و هێزە تەناهییەكانی عێراق.

ئەو سەرچاوانە دەڵێن، ئەو كودەتایە بە شێوازە كۆنەكەی نابێت، واتە دەستگرتن بەسەر دەسەڵات بە هێزی سەربازی، بەڵكو بە پەكخستنی گۆڕەپانەكە و خنكاندنی پرۆسەی سیاسی دەبێت كە حزبە تایفیەكان دروستیان كردووە، ئەوەیش لە رێگەی نمایشكردنی هێز بە هاوشێوەی حزبوڵای لبنان، مەبەستی سەرەكیش پەكخستنی كاری هەر حكوومەتێك بە مەرجی میلیشیاكان رازی نەبێ و خزمەت بە ئەجینداكانیان نەكات لە رووی تەناهی و تایفییەوە، بەتایبەتی پارێزگاریكردن لە بەرژەوەندییەكانی ئێران و رێگرتن لە چوونەدەرەوەی عێراق لە بازنەی دەسەڵاتەكانی تاران. 

ئێستە ململانێی ناو ماڵی شیعە بە دوو ئاراستە دەڕوات، میلشیاكان دەیانەوێ لە هەردووكی رۆڵ و بەشیان هەبێت، یەكەمیان شیعەكانی لایەنگری ئێران بە سەرۆكایەتی نووری مالیكی، فراكسیۆنی گەورە و حكوومەت پێك بێنن، بەڵام سەدرییەكان ئەوە رەت دەكەنەوە و هەڕەشەی رووخاندنی هەر حكوومەتێك دەكەن ئەوان پێكی نەهێنن، دووەم حكوومەتەكەی سەدر هەموو ناو ماڵی شیعە بگرێتەوە و بەشی هەموویان بدات، بەتایبەتی ئەوەی میلیشیاكان دەیانەوێت، ئەگینا یارییەكە تێك دەدەن و مێزەكە هەڵدەگێڕنەوە و بە زەبری هێزی سەربازی، كە لەو حاڵەتە شەڕی ناوخۆیی روو دەدات و ئەگەر هەیە سەدرییەكان نەتوانن رووبەڕوویان ببنەوە. بۆیە میلیشیاكان وا سەیری كودەتا دەكەن كە چارەسەرێكی كردەنییە و رێگری لە سەدر دەكات لە تاكڕەوی لە دەسەڵات و رێگریش لە ناڕەزایەتی جەماوەری دەكات.