چۆن سوودی لێ دەبینێت.. پێوەندی داعش بە بیتكوینەوە چییە؟

:: PM:06:27:07/12/2021 ‌

رێكخراوە تیرۆریستییەكان لە زووەوە دركیان بە گرنگی ئینتەرنێت و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان كردووە، بە دەروازە و سەكۆیەكی گونجاویان داناوە بۆ بڵاوكردنەوە و جێبەجێكردنی پڕۆژە ئایدۆلۆجییەكانیان، ئەوەیش دوای شكستهێنانی كاری نهێنیان بۆ رێكخستنی راستەوخۆی ئەندامی نوێ، بەهۆی بەرپەرچدانەوەی تەناهیی نێودەوڵەتی بۆیان.

شۆڕشی دیجیتالی بووە هۆی بەهێزكردنی میكانیزمی كارە تیرۆریستییەكان، ئەوەیش بەهۆی جۆراوجۆركردنی سەرچاوەی پاڵپشتی و داهات، واتە تیرۆری دیجیتالی، هەر ئەوەیش بوو لە نێوان ساڵانی 2015 و 2017 لەسەر شێوەی كردەی "گورگە بەتەنیاكان"ی رێكخراوی داعش لە چەندان ناوچەی دنیا بینیمان، بۆیە ئەوان تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانیان بەجوانی سوود لێ بینی، بۆ هاندانی ئەنجامدانی كاری تیرۆریستی لە ئەوروپا و گۆڕینەوەی وێنە و فیلمی تایبەت بە رێكخراوەكە. 

مانگی رابردوو بەرپرسانی نەتەوە یەكگرتووەكان تاوتوێی بابەتی رووبەڕووبوونەوەی تیرۆریان بە رێگەی نوێ كرد، وەك دراوە جەفرەدارەكان، كە رێكخراوە توندڕۆكان بۆ پارەداركردنی چالاكییەكانیان پشتی پێوە دەبەستن، ئەوەیش بۆ رێگرتن لە ئاشكرابوونی ناسنامەی بەكارهێنەر و مامەڵەكاران پێوەیانەوە، هاوكات لەگەڵ زیادبوونی چاودێریی تەناهی لەسەر تۆڕە كۆمەڵایەتی و تۆڕی ئینتەرنێتەوە و بوونی هاوكاری لەنێوان ئەو تۆڕانە و دەزگا هەواڵگرییەكان و لەنێوان ئەو دەزگایانە خۆیانەوە، بەكارهێنانی ئەو جۆرە تەكنۆلۆجیایە زیادی كرد كە ناسنامەی بەكارهێنەرانی نادیار دەمێننەوە، بۆیە بەشێكی گەورەی ئینتەرنێت بە نادیاری كاری تیادا دەكرێت و تەنیا بە بەكارهێنانی پڕۆگرامی تایبەت دەتوانرێت بە بەكارهێنەرانی بگەیت، بۆیە لەو ناوەدا دراوی جەفەرەدار و گریمانەیی سوودی زۆریان هەیە، بەتایبەتی تاوانكار و رێكخراوە توندڕۆكان دەتوانن پشتی پێوە ببەستن.
بەشێكی ئینتەرنێت نادیارە و تەنیا بە بەكارهێنانی پڕۆگرامی تایبەت دەتوانرێت بە بەكارهێنەرانی بگەیت
كاتێك دەتوانرێت بە پشتبەستن بەو تەكنۆلۆجیا خاوەن نادیارە و جەفرەدارە كڕین و فرۆشتن بە مادەی هۆشبەر و چەك و تەقەمەنی و قاچاخی كۆچبەران و سپیكردنەوەی پارە و تاوانكاری سیبرانی ئاسانتر ئەنجام بدرێت، وەك لە راپۆرتێكی یورۆپۆل لە ئۆكتۆبەری 2020دا هاتووە.

رێكخراوی داعش فەتوای بە جائیزبوونی مامەڵەكردن بە دراوی دیجیتالی، لەوانەیش بتكوین بۆ راراییكردنی كارە تیرۆریستییەكانی دا، داعش بە زمانی ئینگلیزی بەڵگەنامەیەكی ئەلیكترۆنی بە ناونیشانی "بتكوین و پارەبەخشین بۆ جیهاد"، بڵاو كردەوە، كە لەلایەن كەسێك بەناوی (تەقیەدین مونزیر)ەوە نووسرا بوو، تیایدا دەقە شەرعییەكانی بەكارهێنانی بتكوینی تیادا دیاری كردبوو، دووپاتی كردبووەوە بە پێویستی بەكارهێنانی بۆ پاڵپشتیكردنی دارایی چالاكییە جیهادییەكان بۆ زاڵبوون بەسەر سیستمی دارایی جیهانی كە بە "كافر"، ناوی برد، چونكە ئەو پارەبەخشانەی سۆزداریان لەگەڵ رێكخراوەكە هەیە، تووشی زەحمەتی دەبن لە رەوانەكردنی پارە بۆ كەسانێك رەنگە ناویان لە لیستی تیرۆردا هەبێت یان داواكراو بن.

ماڵپەڕەكانی داعش لە "ویب ویب"، چەندان رێكلامی بۆ پارەبەخشین بۆ كارە تیرۆریستییەكان تیادایە، بۆ نموونە لەسەر لاپەڕەی سەرەكیی ماڵپەڕێكی رێكخراوەكە رێكلامێك بە هەردوو زمانی عەرەبی و ئینگلیزی دانراوە بەناوی "لێرە پارە بە دەنگی ئیسلامی ببەخشە"، بە كلیك كردنی ئەو رێكلامە دەچیتە ناو لاپەڕەیەك بەناوی "سندووقی خەباتی ئیسلامی"، بۆ پارەبەخشین بۆ كردە جیهادییەكان "تیرۆریستییەكان"، ئەوەیش لە رێگەی دراوی ئەلیكترۆنی لە رێگەی ناونیشانێكی ئەلیكترۆنی تایبەت بە مامەڵە داراییەكان.

شایەنی باسە ئاژانسی پۆلیسی ئەوروپا (یۆرۆپۆل)، وریایی لەوە دا بوو كە  تا ئێستە مەترسی ئەنجامدانی هێرشی تیرۆریستی لەلایەن داعشەوە لە ئەوروپا زۆر بەرزە، كاتێك مانیۆل نفاریت، سەرۆكی ئاژانسەكە رای گەیاند، لەگەڵ پاشەكشەی هێزی داعش، ئەندامانی بۆ ئەنجامدانی هێرشی بەتەنیا لە وڵاتانی خۆیان هان دەدا لە بری گەشتكردنی و پێوەندیكردن بەوەی ناوی دەبا بە خەلافەتەكەی، بۆیە وریایی دا بەوەی مەترسی هێرشە تیرۆریستییەكان لە ئەوروپا هێشتا زۆر بەرزە. ئەوە كاتێك دوو رێكخراو بەناوەكانی " Moonshot CVE " و " Gen Next Foundation  "، لە ماوەی تەنیا سێ مانگدا زیاتر لە 35 هەزار سێرچیان بە دوای زانیاری لەبارەی چۆنیەتی پێوەندیكردن بە رێكخراوی داعش تۆمار كردووە. 

بە گشتی بزاوە توندڕۆ و تیرۆریستییەكان، لەوانەیش داعش، بۆ دوو مەبەستی سەرەكی پشت بە ئینەرنێت و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان دەبەستن، یەكەمیان بۆ پاڵنانی گەنج بەرەو توندڕۆیی و پێوەندیكردن بە رێكخراوە تیرۆریستییەكان و رێكخستنیان، ئەوەیش بە رێگەی بەرنامەكانی پێوەست بە هزری ئەوانەوە، دووەم دەستكەوتنی پاڵپشتیی دارایی و لۆجیستی بۆ رێكخستنەكانیان لە سووریا و عێراق و ناوچەكانیتری دنیا.

بۆیە دوور لە چاوی دەزگا هەواڵگرییەكان، تیرۆریستان و بەرپرسانی رێكخراوە تیرۆریستییەكان توانیویانە بە نهێنییەكی تەواو پێوەنی بەیەكترەوە بكەن و پارە كۆ بكەنەوە و وەری بگرن و رەوانەی بكەن لە كەشێكی تەناهیدا، ئەوەیش هەمووی لە رێگەی ئینتەرنێتی تاریك یان " Deep web "، كە تۆڕێكە پشت بە بگەڕی ئاسایی نابەستێت كە لە رووی دەرەوەی ئینتەرنێتەوە پەخش دەكرێت، بەڵكو پشت بە سیستمی ئاڵۆز دەبەستێت بە زەحمەت لەلایەن دەزگا هەواڵگرییەكانیش چاودێری دەكرێت و داعشیش سوود لەو سیستمە دەبینێت بۆ كڕینی ئەو كاڵایانەی مامەڵە پێكردنیان قەدەغەیە، وەك چەك و كەرەستەی سەربازی و پاسپۆرتی ساختە لە رێگەی بيتكوینەوە.  



وشە - مه‌حموود ئیسماعیل