پێ دەچێت كارەكتەرە سەرەكییەكانی سەر گۆڕەپانی سیاسی لە عێراق گەیشتبنە قەناعەت بەوەی دۆخەكە بەرگەی زیاتر هەڵناگرێت و ئەوەی دوور لە یەكتر بانگەشەی بۆ دەكەن، كات و شوێنەكەی هەڵەیە، سیاسەتوانانی عێراق لەوە دەترسن دۆخێكی نوێی وا بێتە پێشەوە، ئەوەی هەیە ئەویشیان لەدەست بچێت، بۆیە سووكە پەیام و سازش بۆ یەكتر رەوانە دەكەن و بۆچوونێك هەیە بەوەی حكوومەتێكی نوێ لە عێراق لەسەر ئاگرێكی كزدا خەریكە دەكوڵێت، رەنگە دوای جەژنی قوربان سەرەتاكانی بوونی هەر چارەسەرییەك بەتەواوەتی دەربكەوێت.
ئەمڕۆ چوارشەم
موقتەدا سەدر، بەیاننامەیەكی بڵاو كردەوە، ئەو هۆكاری راستەقینەی كشانەوەی لە پەرلەمان و پرۆسەی سیاسی ئاشكرا كرد، بەوەی پێوەندی بە گوشارەكانی ئێرانەوە نییە و ئەوەی باسی هەڕەشەی ئێران لەو بارەوە دەكرێت درۆیە، لەو كاتەی باڵەكانی ئێران پێشێلكاریی سیاسی لە دژی دادوەری لە عێراق دەكەن و دەیانەوێ بۆلای خۆیان رای بكێشن.
روونی كردەوە، گوشار بۆ سەر هێزە سیاسییە ناشیعییەكان هەیە، وەك ئاماژەیەك بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان و هاوپەیمانی سیادەی سوننە، هەروەها بۆ سەر پەرلەمانتارە سەربەخۆكان، بەر لە دانیشتنی سبەی پەرلەمانی عێراق، بۆیە پێویستە هێزە سیاسییەكان هەڵوێستێكی ئازایانەیان لەپێناو چاكسازی و رزگاركردنی نیشتمان و نەكەوتنە ژێر باری گوشارە تایفییەكاندا هەبێت، چونكە ئەوانە وەك بڵقی سەرئاون و نامێنن.
خاڵی بەهێزی سەدر شەقامە و هی میلیشیاكانیش ئێران
شاندێكی پارتی پێكهاتوو لە فوئاد حوسێن و پەنگین رێكانی و شاخەوان عەبدوڵا، ئێستە لە بەغدایە بۆ گفتوگۆكردن لەبارەی پێكهێنانی حكوومەتی نوێی عێراق، هەر ئەمڕۆ چوارشەم
سەرۆك بارزانی لە میانی پێشوازیكردنی لە ستیج پاوڵۆ بیراس، باڵوێزی دانیمارك لە عێراق، لەبارەی بەشداریی هەرێم لە حكوومەتی داهاتوو و پرۆسەی سیاسیی عێراق، دووپاتی لەوە كردەوە كە مەرجەكانی هەرێم بۆ پرۆسەی سیاسیی عێراق، پابەندبوونی لایەنە سیاسییەكانی عێراقە بە هەرسێ پرەنسیپی هاوبەشی و هاوسەنگی و سازان.
هەر ئەمڕۆ چوارشەم هەریەك لە
ئوردن و سعوودیە لە بەیاننامەیەكی هاوبەش، لە دوای دیداری شا عەبدوڵای دووەم شای ئوردن و محەمەد بن سەلمان، شازادەی جێنشینی سعوودیە لە عەمان، هیوایان خواست لایەنە سیاسییەكانی عێراق بگەنە رێككەوتنێك كە پێكهێنانی حكوومەتی نوێی بە دواوە بێت.
هەردوو وڵات دووپاتیان لەوە كردەوە ئاسایش و سەقامگیریی عێراق كۆڵەكەیەكی ئاسایش و سەقامگیریی ناوچەكەیە، ئەوان لە هەوڵەكانی عێراق بۆ بەهێزكردنی ئاسایش و سەقامگیری و نەهێشتنی تیرۆر و ئاوەدانكردنەوە و فەراهەمكردنی دواڕۆژێكی گەشاوە بۆ گەڵ عێراق پاڵپشتی لێ دەكەن. هاوكات هیواخوازن لایەنە عێراقیەكان بگەنە شێوازێكی هاوبەش بۆ پێكهێنانی حكوومەتی نوێی عێراق، بەو شێوەیە پرۆسەی سیاسی هەمووان كۆ كاتەوە و خواستی هەموو پێكهاتەكانیش بەدی بێنێت.
ماوەیەكە چاودێران پێشبینی گونجاوترین و قبووڵكراوترین سیناریۆ بۆ دۆخی عێراق دەكەن، پێیان وایە راستە موقتەدا سەدر لە پرۆسەی سیاسی كشاوەتەوە، بەڵام كشانەوەی بەرەو شەقام و بۆ ناو بنكە جەماوەرەكەیەتی كە بە ملیۆنان دەخەمڵێندرێن، جیا لە دەیان هەزار چەكدار و چەك و توانای داراییەكی زۆر، بەو شێوەیە هەندێك رەوتی سەدر بە دەوڵەتۆكەیەك لەناو دەوڵەتی عێراق وەسف دەكەن كە موقتەدا سەدر سەرۆكەكەیەتی، لەو كاتەی خاڵی بەهێزی نەیارەكانی، چەكی دەستیان و پاڵپشتیی ئێرانە، بۆیە ئەوان ناتوانن دوور لە ئێران هیچ بڕیارێك بدەن و هەڵوێست وەربگرن، ئەوەیشی كرا لە كشانەوەی سەدر، هەنگاوێكە لە نێوان ئێران و سەدرەوە بووە، چونكە سەدر لە نێوان دوو بژارەی پێكهێنانی حكوومەت لەگەڵ لایەنگرانی ئێران و كشانەوە، ئەوەی دووەمی هەڵبژارد، بەڵام تا ئێستە دیار نییە لە نێوان سەدر و ئێران باسی چی كراوە؟
چاودێران پێیان وایە گونجاوترین و پێشبینیكراوترین سیناریۆ مانەوەی مستەفا كازمییە بۆ ماوەیەكی تری دەسەڵات، ئەو ناوانەیشی لە میدیاكان بڵاو دەكرێتەوە ئەگەر خواستی چوارچێوە بێت یان نا، تەنیا بۆ پەرەدەپۆشیكردن و رازیكردنی لایەنگرانی خۆیانە، كە پێشتر باسی ئەوەیان كردووە دەیانەوێ چەند كەسێكی دیاریكراو ببنە سەرۆك وەزیران، وەك نووری مالیكی، هەر دوێنێ
مستەفا كازمی لە كۆبوونەوەی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق رای گەیاند، دۆخێكی سیاسی وا بەرەو روومان دێت ئینشائەڵا حكوومەتی نوێ پێك دێت.
بەر لە ماوەیەك هەردوو باڵوێزی نوێی ئەمەریكا و ئێران لە عێراق دەستبەكار بوون، ئەوان و جینین پلاسخارت، سەرۆكی نێردەی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق، هیوایان خواست حكوومەتی نوێی عێراق بێتە پێكهاتن، بە گشتی هەموو لایەنە سیاسی و پێكهاتەكانی عێراق و وڵاتانی دەستیان لە بڕیار و رووداوەكانی عێراق هەیە، داواكاری دیاریكراویان هەیە، كە پێ دەچێت دوور لەو هاشوهوشەی میلیشیاكان ناوە ناوە دروست دەكەن، یان هەوڵی لێكدوورخستنەوە نزیكبوونەوەكان یان دەمارگرتنیان دەدەن، ئەو شتەی كە چاوەڕوان دەكرا، واتە گڵۆپی سەوزی پێكهاتنی حكوومەتی نوێ هەڵكرابێت، چونكە بە دداننانی هێزە سەرەكییەكانی ناو ماڵی شیعە بەدیلی ئەو چەقبەستووە سیاسییە شەڕێكی ناوخۆیی شیعەیە، كە ئەگەر رووبدات، زووتر ئەوان دەسووتێن، عێراقیش بەرەو چارەنووسێكی نادیار هەنگاو دەنێت.