لە هەرێمی كوردستان فۆڕمی دامەزراندن لەلایەن گەنجانەوە بۆ وەزارەتی بەرگریی عێراق پڕ دەكرێتەوە، ئەوەش دوای ئەوەی لەلایەن وەزارەتەكەوە بڕیاری دامەزراندنی ٢٨ هەزار كەس لە وەزارەتی بەرگری ڕاگەیەنرا بۆ ساڵی ٢٠٢٠. وەزارەتی پێشمەرگە دەڵێت "پشكی كورد لە بواری تەناهیی عێراقدا بۆ ١% دابەزیوە".
بەپێی مەرج و ڕێنوێنییەكانی دامەزراندن كە وەزارەتی بەرگریی عێراق بڵاوی كردووەتەوە، دەبێ ئەو كەسە تەمەنی لە نێوان ١٨ بۆ ٣٠ ساڵی بێت، دانیشتووی پارێزگایەكی عێراق بێت، بەڵام بڕوانامەی نەكردووە بە پێوەر، ئەوە جگە لەوەی دامەزراندنەكە بەشێوەی ئۆنڵاین دەبێت و دواتر لە ڕێی لیژنەیەكەوە بڕیار لە فۆڕمە پڕكراوەكان دەدرێت.
ڕێبین قادر خاوەنی دووكانێكی وێنەگرتن و پڕكردنەوەی فۆڕمی وەرگرتنی پاسپۆرتە لە شەقامی سالم لە سلێمانی، ئەو بە"وشە"ـی ڕاگەیاند، ماوەی دوو هەفتەیە بەشێوەی چڕوپڕ گەنجانی سلێمانی سەرقاڵی پڕكردنەوەی ئەو فۆڕمەن و ئێمە كارەكانیان بۆ دەكەین.
زیاتر گوتی، "جگە لە ئێمە، لە زۆر شوێنی تریش فۆڕمەكە پڕ دەكرێتەوە، چونكە ئاسانە و تەنیا قورسییەكەی ئەوەیە دەبێ بە عەرەبی بێت".
بەگوتەی رێبین "لە هەولێر و هەڵەبجە پێوەندیمان هەیە و ئۆفیسمان هەیە هەمان كار دەكرێت و لە تەواوی هەرێم ئەو فۆڕمە پڕ دەكرێتەوە، ژمارەی ئەوانەی خواستی دامەزراندنیان لە وەزارەتی بەرگری هەیە، كەم نین و زۆرن."
وەرگرتنی ئامارێكی ورد بۆ ئەوەی بزانرێت چەند فۆڕم لە هەرێم پڕ كراونەتەوە كارێكی ئەستەمە، چونكە كارەكە بە شێوەی ڕێكخراو و لەلایەن حكوومەتەوە ناكرێت، بەڵكو لە ڕێی ئۆنڵاینەوەیە و جگە لەوانەی خۆیان دەتوانن پڕی بكەنەوە، هاوكات ئەوانی تر لە ڕێی ئەو شوێنانەوە دەكرێت كە كاریان وێنەگری و ئۆفیسی پڕكردنەوەی فۆڕمی پاسپۆرت و فۆتۆكۆپین.
داوامان كردووە لانیكەم پشكی كورد بۆ 13% بەرز بكرێتەوە ئەگەر نەشكرێتەوە بە 17%
ناسر هەركی ئەندامی لیژنەی بەرگری لە پەرلەمانی عێراق بە"وشە"ـی گوت، "ڕاستە دامەزراندنەكە لە ڕێی ئۆنڵاینەوەیە، بەڵام لە وەزارەتی بەرگری هەموو پارێزگایەك پشكی خۆی بۆ دیاری كراوە و دوای پڕكردنەوەی فۆڕمەكان، وەزارەت بەپێی پشكەكان سەیری فۆڕمی پارێزگاكان دەكات."
ئاماژەی دا، "ماوەی چەندان ساڵە ئێمە ئاگاداری كەمبوونەوەی پشكی كوردین لەناو دامەزراوە سەربازی و تەناهییەكانی عێراقدا، بۆ ئەوەش گفتوگۆی زۆرمان كردووە و داوامان كردووە لانیكەم پشكی كورد بۆ ١٢% بەرز بكرێتەوە ئەگەر نەشكرێتەوە بە ١٧%".
ئەو پەرلەمانتارە كوردە پڕكردنەوەی فۆڕمی دامەزراندن بۆ وەزارەتی بەرگریی عێراق لەلایەن گەنجانی كوردەوە بە ئاسایی دەزانێ و پێی وایە، "بە لیژنەیەك لە هەرێم ڕێنوێنی چۆنێتیی پڕكردنەوەی بڵاو بكرێتەوە باشترە، تا چانسی وەرگرتنی زۆرترین گەنجی كورد هەبێت".
بەپێی مادەی نۆی دەستووری عێراق، ژمارەی دانیشتووانی هەرێمی كوردستان بە ١٧%ی عێراق لە قەڵەم دراوە و بەپێی ئەو ڕێژەیە، كورد لە هەموو دامەزراوە و داودەزگا و بودجەیشدا ١٧%ی عێراقی پێ بدرێت، بەڵام لە سەرجەم بوارەكان و بەتایبەت لە بواری سەربازی و تەناهیی، پشكی كورد ١%ـە.
شیروان میرزا ئەندامی پەرلەمانی عێراق لە فراكسیۆنی یەكێتی بۆ "وشە" روونی كردەوە، "پشكی كورد لە ناو سوپا و هێزە تەناهییەكانی عێراق بە ڕێژەی ١٧% دیاری كراوە." بەڵام ئەوەیشی گوت كە لەناو سوپا هاوسەنگیی پێكهاتەكانی عێراق نەپارێزراوە، بەتایبەت پشكی كورد كە ئێستە لە سوپا ڕێژەی ١% دەبێت".
میرزا هەر هەوڵێك بۆ دامەزراندن و بەرزكردنەوەی ڕێژەی كورد لە دامەزراوە تەناهیی و سەربازییەكانی عێراق بە گرنگ دەزانێ و دەڵێت، "دەبێ پشتگیریی بكرێت، چونكە بوونی كورد لەو دامەزراوانەدا گرنگ و پێویستە."
ئەگەرچی ئەم پرسە بووەتە جێی گفتوگۆی نێوان هەرێم و بەغدا، بەڵام تا ئێستە هەنگاوی كرداری نەنراوە بۆ زیادكردنی پشكی كورد.
لیوا قارەمان كەمال جێگری سەرۆكی ئەركان لە وەزارەتی پێشمەرگەی كوردستان بە"وشە" ڕاگەیاند، دامەزراندن لە وەزارەتی بەرگری بەپێی پشكی پارێزگاكانە و گفتوگۆی لەسەر دەكەین، بەڵام ڕێژەی كورد لەناو دامەزراوە سەربازییەكانی عێراق زۆر كەم بووەتەوە و لەگەڵ بەغدا گفتوگۆی ئەوەیش دەكەین.
وشە/ سلێمانی- هەستی كەمال