10 كاری‌ ڕۆژانه‌ گورچیله‌ت وێران ده‌كه‌ن

:: PM:08:14:30/12/2019 ‌
له‌ ژیانی‌ ڕۆژانه‌دا، زۆرێك هۆكار هه‌ن كه‌ ده‌بنه‌ سستكردن و دروستكردنی‌ كێشه‌ بۆ گورچیه‌كان كه‌ به‌شێك له‌و هۆكارانه‌ ده‌كرێ‌ ڕوو نه‌ده‌ن و زووتر پێشی‌ لێ‌ بگیرێ.

د.شاخه‌وان ڕه‌زا پسپۆڕی‌ نه‌خۆشییه‌كانی‌ میزه‌ڕۆ و گورچیله‌ له‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بۆ "وشه‌" 10 هۆكار ده‌خاته‌ڕوو كه‌ ڕاسته‌وخۆ ده‌بێته‌ هۆی‌ تێكدانی‌ ته‌ندروستیی‌ گورچیله‌كان.

مانه‌وه‌ی میز بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر له‌ میزه‌ڵداندا به‌كتریا دروست ده‌كات
ئه‌و هۆكارانه‌ ئه‌مانه‌ن:
یه‌كه‌م: دواخستنی میزكردن. مانه‌وه‌ی میز بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر له‌ میزه‌ڵداندا ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی كه‌ به‌كتریا به‌ نێو میزه‌ڵدان و گورچیله‌شدا بڵاوبكه‌یته‌وه‌.

دووه‌م: نه‌خواردنه‌وه‌ی ئاو. خواردنه‌وه‌ی ڕێژه‌یه‌كی پێویست له‌ ئاو بۆ گورچیله‌ زۆر گرنگه‌، چونكه‌ ئه‌گه‌ر جه‌سته‌ت ئاوی پێویستی نه‌بێت ئه‌وا خوێنه‌كه‌ت زیاتر چڕده‌بێته‌وه‌ و زیانی بۆ گورچیله‌ت ده‌بێت.

سێیه‌م: خوێ. خواردنی ڕێژه‌یه‌كی زۆر له‌ سوێری ده‌بێته‌ هۆی دروستكردنی په‌ستانێكی زۆر بۆ سه‌ر گورچیله‌ت بۆ پاڵاوتنی، بۆیه‌ نابێت سوێری زۆر بخۆیت.

چواره‌م: ده‌نكی ئازار (حه‌پی ئازار). هه‌ندێك كه‌س هه‌ر ئازارێكی ده‌بێت ڕاسته‌وخۆ په‌نا بۆ ده‌نكی ئازار ده‌بات، له‌كاتێكدا ئه‌مه‌ زیانی بۆ گورچیله‌ت هه‌یه‌.

پێنج: پڕۆتینی زۆر. به‌ هه‌مانشێوه‌ خواردنی پڕۆتینێكی زۆر له‌ یه‌ك ڕۆژدا، بۆ نموونه‌ خواردنی زۆری گۆشتی سوور، زیانی بۆ گورچیله‌ت هه‌یه‌.

شه‌شه‌: خواردنه‌وه‌ی كهوول. خواردنه‌وه‌ی ڕۆژانه‌ی كهوول و خواردنه‌وه‌ كهوولییه‌كان به‌ شێوه‌یه‌كی و به‌رده‌وام زیانی زۆری بۆ گورچیله‌ت هه‌یه‌.

حه‌وته‌م: جگه‌ره‌. به‌دڵنیاییه‌وه‌ جگه‌ره‌كێشان یه‌كێكه‌ له‌ مه‌ترسیدارترین ئه‌و شتانه‌ی زیانی بۆ گورچیله‌ت هه‌یه‌.

هه‌شته‌م: كافایین: به‌كارهێنانی ڕێژه‌یه‌كی زۆر له‌ كافایین (چا و قاوه‌)، زیانی بۆ گورچیله‌ت هه‌یه‌.

نۆیه‌م: پشتگوێخستنی چاره‌سه‌ری په‌تا. كاتێك نه‌خۆشیت، گورچیله‌ت زۆر كارده‌كات و پشوو نادات بۆیه‌ پێویسته‌ زوو چاره‌سه‌ری په‌تا و هه‌ڵامه‌ت و كۆكه‌ بكه‌یت.

ده‌یه‌م: كه‌مخه‌وی. ئه‌مه‌ش یه‌كێكی تره‌ له‌ به‌ربڵاوترین ئه‌و كارانه‌ی كه‌ زیان به‌ گورچیله‌ت ده‌گه‌یه‌نێت.

گورچیله‌كان له‌ دوو ئه‌ندام پێك دێن كه‌ ده‌كه‌ونه‌ به‌شی خواره‌وه‌ی پشت له‌ هه‌ردوو لای چه‌پ و ڕاست و نزیك دڕكه‌په‌تك، كاری سه‌ره‌كی ئه‌م ئه‌ندامه‌ ئه‌وه‌یه‌ خوێنی له‌ش بپاڵێوێت و له‌ش له‌ ژه‌هر ڕزگار بكات له‌ ڕێی كۆئه‌ندامی میزه‌وه‌، میزڵدان ئه‌م ژه‌هرانه‌ ده‌كاته‌ ده‌ره‌وه‌ی له‌ش له‌ ڕێی میزكردنه‌وه‌. كاتێك گورچیله‌ ناتوانێت پاشه‌ڕۆكان له‌ خوێن جیا بكه‌نه‌وه‌، گرفتی سستی گورچیله‌كان ڕووده‌دات.



وشە - سه‌رخێڵ هاشم