شەماڵ بۆكانی
لە سەرەتای جموجوڵەكانی رووسیاوە دەركەوت، سیاسەتی ئەم وڵاتە تەنیا بۆ دەستكەوتی ئابوورییە و دەیەوێ هەڵەی سەردەمانی سایكس پیكۆ دووبارە نەكاتەوە و بەشی خۆی لە داهاتووی ناوچەكە و بە تایبەت كوردستان لە كانزاكانی وەك نەوت و غاز مسۆگەر بكات، ئەگەر نا رووسیا ئەو هێزە نییە بە باری قورسی ئابوورییەوە شەڕی ئەمەریكا و بەریتانیا و فڕەنسا بكات، چونكە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئێستە و 200 ساڵی تریش وەك داهات، هی ئەو سێ وڵاتەیە.
بانگهێشتی فەرمیی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان شاندێك بۆ كۆڕبەندی ئابووریی دنیا لە سان پترسبۆرگ و گرینگیدانی تایبەت لەلایەن كۆمپانیاكانی وەبەرهێنانی وزەی رووسی و كۆبوونەوە لەگەڵ سەرۆك پوتین، راستییەكانی دەرخست، واتە بە فەرمی ناسینی هەرێمی كوردستان وەك وڵاتی سەربەخۆ، هاوكات خۆدزینەوە لە جموجوڵەكانی ئەمەریكا لەبارەی پڕچەككردنی كوردانی رۆژئاوا و بێدەنگی هەڵبژاردن بەرامبەر زۆر گرێكوێرەی بەریتانیا و فڕەنسا لەبارەی ناوچەكە، ئاماژەن بۆ پشت تێكردنی ئێران لە داهاتوودا. ئێرانیش بەم تێگەیشتنە هار بووە و لە ڕێی پارە و چەكەوە دەیەوێت حەشدی شەعبی سەربە فەیلەقی قودسی سوپای پاسداران هاوكات لەگەڵ مافیای پەكەكە لە سنووری شنگالەوە گرێ بداتەوە بە هێزی دووەمی فەیلەقی قودس بەناوی "فاتمیون" كە زۆربەیان بە كرێگیراوی ئەفغانین و ئێستە لە سووریا شەڕ بۆ بەرژەوەندیی ئێران دەكەن.
دەبێ بگوترێ سووربوونی سەرۆك ترەمپ دژ بە ئێران لە مێژووی 40 ساڵەی ئەمەریكادا بێوێنە بووە، سەردانی بۆ سعوودیە و چێكردنی هاوپەیمانی عەرەبی لە شێوەی "ناتۆی عەرەبی" و واژووكردنی رێككەوتنی فرۆشتنی چەك بە ریاز، واتە ئیفلیجكردنی هەموو بنكەكانی ئاسمانی و مووشەكی ئێران. كۆڕبەندی ئابووریی ئوردن لە دەریای مردوو زۆرتر بۆ بەهێزكردنی ناتۆی عەرەبی بوو، ئیسرائیل پرسیاری لەسەر نییە لە دژی ئێران و پاكستان و ئەفغانستانیش لە ئێستەوە سنوورەكانیان بۆ دژایەتی ئێران ئاواڵا كردووە . هاتنە پێشەوەی خێرا و روودانی ئەم هەموو پاڵپەستۆ لەسەر ئێران پرسیاری ئەوە دروست دەكات ئاخۆ حزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان لە دوای نزیكەی 40 ساڵ، دەیانەوێ كام هەل بقۆزنەوە؟ تاكەی دەیانەوێ باشوور وەك قەڵغانی سیاسی یان باشوور بە پێچەوانەوە یەكتر بەكار بێنن؟ یاخۆ دەیانەوێ چۆن ئاوڕ لە سیاسەتێكی سەرنەكەوتووی 40 ساڵەی خۆیان بدەنەوە و كەی دەتوانن لە ئێرانچێتی ڕزگاریان بێ؟ حزبەكانی ڕۆژهەڵاتی دەیانەوێ چ بكەن؟
ئەگەر بە تەمان خوێنی كەس نەڕژێ و ماڵی كەس كاول نەبێ و ئاشی كەس لە گەڕ نەكەوێ و منداڵی كەس لە خوێندنی كاتی نەبێ و هێزی دەرەكی یارمەتیتان نەدات، سنوورەكانیش لە بەر كاسبكاران نەخەنە ئاژاوەوە، ئەی چیتان پێ ماوە، دیارە كەس لەگەڵ كاولكاری نییە، بەڵام تا كەی ژێردەستەیی؟ بە تایبەت كە دەزانن خەباتی مەدەنی و خەباتی سیاسیی مەدەنی كە ئێستەش بۆتان لێك ناكرێتەوە، ناتوانرێ ببێتە چارەسەر بە ناسینی ئایدیای نەگۆڕ و دۆگمایی ئێران.
پیتان وانییە باوەڕ بەخۆبوون و باوەڕ بە مافی چارەی خۆنووسین و سەربەخۆیی، دەتوانێ سیاسەتی بوێرانە بخوڵقێنێت، ئەگەر دەتانەوێ ڕزگاركەر بن، فەرموون سواڵی سیاسی بۆ گەلەكەت شانازییە و ئەگەر هەموو مێژوو بە نیشتمانفرۆشم بزانێت، من نیشتمانێك دەفرۆشم كە پێی دەڵێن ئێران، چونكە دەبێ باوەڕت وابێت ئێرانی نیت، بۆیە وا باشە ڕوو لە ئەمەریكا بكەن بۆ رزگاری و پڕچەككردن و پارە وەرگرتن، چونكە سیاسەت ئەمڕۆ بەشێكی دانەبڕاوە لە ئابووری و پێویستە خۆ لە راستییەكان نەدزینەوە .ئەگەر بوێریی ئەم سیاسەتەتان نییە، واتە ئێرانچێتی و باوەڕ بە دیموكراتیزەكردنی دەسەڵاتە دیكتاتۆرەكان كە لۆژیكی ئەم سیاسەتە سەرچاوەكەی بۆ ستراتیجی ئاسمیلەكردنی فكرەی سیاسەتی لاوەكانە.