كورد پێكهاتەیەكی كاریگەرە لە سووریا و ئێستە رۆڵێكی گەورەی لە رووداوەكانی ئەو وڵاتەدا هەیە، سووریا دەیان ساڵە لەژێر دەسەڵاتی تاكڕەویی رژێمی ئەسەد و حزبی بەعسەوە دەناڵێنێت، لە 2011 هەوڵێك درا بۆ كۆتاهێنان بە فەرمانڕەوایەتی ئەو حزب و بنەماڵەیە، بەڵام هاوكێشە نێودەوڵەتی و ناوچەییەكان رێگایان بە گۆڕانكاری نەدا، بڕیارە لە 26ی ئەم مانگە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی بكرێت، كورد چۆن بەشداری دەكات و دەنگ بە كێ دەدات؟
لە رۆژهەڵات و رۆژئاوای باكوری سووریا هەڵبژاردن بەڕێوە ناچێت
نەواف رەشید، ئەندامی نوێنەرایەتیی هەرێمی كوردستان لە ئەنەكەسە و ئەندامی مەكتەبی سیاسی پارتی یەكێتی كوردستانی سووریا لەو بارەوە بە "وشە"ی گوت، لەوەتەی رژێمی حزبی بەعس لە سووریا دەسەڵاتی گرتووەتە دەست، هیچ هەڵبژاردنێكی راستەقینە ئەنجام نەدراوە، چونكە بۆ بەڕێوەچوونی هەر هەڵبژاردنێك پێویستە چەند مەرجێك هەبێت، لەوانە بوونی ركابەر و ئاسایش و ئارامی دۆخەكە، ئێستە ئەوانە لە سووریا فەراهەم نییە و خەڵكێكی زۆری ئەو وڵاتە ئاوارە و دەربەدەرە، ئەو هەڵبژاردنەی بەشار ئەسەد سازی دەكات، تەنیا بۆ ئەوەیە بە دنیا و كۆمەڵگای نێودەوڵەتی بڵێت كە من هەم و دەسەڵاتم لەسەر زەویدا هەیە و خەڵكی سووریا دەنگم پێ دەدەن.
زیاتر گوتی، بەدەر لەوە ئەو هەڵبژاردنە جێی ئومێدی خەڵكی سووریا نییە، كە ببێتە هۆی باشبوونی دۆخی بژێویان یان گۆڕانكارییەك لەو وڵاتە بێتە ئاراوە، ئێستە ئەو وڵاتە هەموو سنوورەكانی داخستووە و دەسەڵاتی تەواویشی بەسەر تەواوی خاكی ئەو وڵاتەدا نییە، ئێستە چوار جۆر دەسەڵات لە سووریا هەیە، بەشار ئەسەد دەیەوێ هەڵبژاردن بكات و بڵێت 99.99%ی دەنگی سوورییەكانم بەدەست هێناوە.
سەبارەت بە بۆچوونی كورد و حزبە كوردییەكان بەرانبەر بەو هەڵبژاردنە، خەلیل دووپاتی كردەوە، وەك حزبە كوردییەكان و ئەنجوومەنی نیشتمانی كوردی بایكۆتی ئەو هەڵبژاردنە دەكەین، ئەگەر بایكۆتیش نەكرێت، كەس ناچێتە سەر سندووقی دەنگدان، ئەگەر مەترسی لەسەر خەڵك نەبێت، ئەوان بەشداری ناكەن، چونكە ئەو پرۆسەیە هیچ شەرعیەتێكی نییە، هەر كەسێكی سووری بەشداری دەنگدانەكە بكات، دەبێتە هاوبەشی رژێم لە كوشتن و وێرانكارییەكانی لەو وڵاتە روودەدات، هەر كوشتنێك رووی دابێت بەهۆی ئەو رژێمەو و ئەو سەرۆكەوە بووە، كە هیچ دەسەڵاتێكی بەدەست نەماوە و هەموو شتێك بە دەستی رووسیا و ئێرانە.
ئیدارەی خۆسەری كورد لە باكوری رۆژهەڵاتی سووریا، كە ناوچەكە لە دەرەوەی دەسەڵاتی حكوومەتی سووریایە و لەلایەن ئەمەریكاوە پاڵپشتی دەكرێت، ئاماژە دەكات كە رێگا نادەن بە دانانی سندووقی دەنگدان لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی سووریا لەو ناوچانەی كەوتوونەتە ژێر دەسەڵاتی هێزەكانی سووریای دیموكرات (هەسەدە)، ساڵح گدۆ، سكرتێری حزبی چەپی دیموكراتی سووریا و هاوپەیمان لەگەڵ پارتی یەكێتی دیموكرات (پەیەدە) و بەشدار لە ئیدارەی خۆسەری گوتی، بەشداریكردن لە هەڵبژاردن و رێگەدان بە دانانی سندووقی دەنگدان لە ناوچەكانی خۆسەری، تا ئێستە لەسەر ئاستی حزبەكان تاوتوێ نەكراوە، بەڵام پێشبینییەكان بەو ئاراستەیەن كە بەشداری لەو هەڵبژاردنە ناكەن.
زیاتی گوتی، حزبەكانی بەشدار لە ئیدارەی خۆسەری وای دەبینن كە ئەو هەڵبژاردنە سەركێشییەكە لەلایەن رووسیا و ئێران بۆ سەپاندنی ئەمری واقیع و پاڵپشتییەكی نێودەوڵەتی و لەلایەن گەلی سووریا نییە، بەوەی هەڵبژاردنەكە لەو دۆخە رزگاریان ناكات، بۆیە زۆرینەی هێزە نیشتمانییەكانی سووریا بەشداری لە هەڵبژاردنەكە ناكەن و هیچ پاساوێكیش بۆ ئەنجامدانی نابینن، تەنانەت ئەنجامدانی تەنگژەی سووریا قووڵتر دەكاتەوە و ئەگەر چارەسەرێكی سیاسیانە دوور دەخاتەوە، كە سوورییەكان چاویان لەسەریەتی. بۆیە ناوچەكانی باكوری رۆژهەڵاتی سووریا نابنە گۆڕەپانێك بۆ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەكە، كە چواریەكی دانیشتوانی سووریا لەوێ دەژین و وچاریەكی رووبەڕی سووریا پێك دێنن.
بەپێی سەرچاوەكانی نزیك لە دەسەڵاتی كورد لە سووریا، هەڵوێستی ئیدارەی خۆسەری هەمان هەڵوێستی هەڵبژارادنی پێشووە بە رێگرتن لە دانانی سندووقی دەنگدان لەو ناوچانەی دەكەونە سنووری دەسەڵاتی هەسەدە، بەڵام رێگەیش لە خەڵك ناگرێت بۆ بەشداریكردن لە پرۆسەكە لە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی رژێم لە حەسەكە و قامیشلۆ، لەوكاتەی هەسەدە كۆنترۆڵی زۆرینەی پارێزگاكانی حەسەكە و رەقە و دەشتاییەكانی باكوری حەلەب و رۆژهەڵاتی دێرزوور دەكات، بەهەمانشێوە هەڵبژاردن لە ناوچەكانی باكوری رۆژئاوای سووریایش بەڕێوە ناچێت.