"گۆڕان بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان دەكات"

:: PM:08:36:15/11/2023 ‌

خەلیل سەركانی، ئەندامی جڤاتی گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان لە چاوپێكەوتنێكی "وشە"دا تیشك دەخاتە سەر چەند پرسێكی تایبەت بە هەرێمی كوردستان و عێراق و دۆخی سیاسیی ناوچەكە و پرسی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و بەشداریكردنی بزووتنەوەی گۆڕان لە پرۆسەكە، باس لەوە دەكات كە پێویستە هەرچی زووە لە هەرێمی كوردستان هەڵبژاردن ئەنجام بدرێت.

*دۆخی سیاسیی ناوچەكە بە گشتی و هەرێمی كوردستان بە تایبەتی بەرەو كوێ هەنگاو دەنێت، لەكاتێكدا شەڕی غەزە بەردەوامە؟

دۆخێكی خراپ لە ناوچەكە لەئارادایە، شەڕی غەزە بەردەوامە و گرووپە نزیكەكان لە ئێران و گرووپە ئیسلامییەكان بە گشتی و هەندێك لایەنی ئیسلامی لە ناوخۆی كوردستان و عێراق خەریكە لە شەڕەكە تێوەدەگلێن، ئەمەریكا بوونێكی گرنگ و بەهێزی لە ناوچەكەمان هەیە، حكوومەت و سەرۆك وەزیرانی عێراقیش ناتوانێت كۆنترۆڵی دۆخەكە لەو هێرشانەی كە دەكرێنە سەر ئەمەریكییەكان لە هەرێم و عێراق بكات، چونكە كۆنترۆڵێكی ناوەندی نییە، حەشدی شەعبی و دەیان گرووپی تر كە بە ناوی جیاواز لە ژێر كۆنترۆڵی ئێراندان، هێرش دەكەنە سەر بنكە سەربازییەكانی ئەمەریكا لە هەرێم، ئەوەی گرنگە كوردستان خۆی لەو شەڕە بە دوور بگرێت و پریشكەكانی بەر هەرێم نەكەوێت، هەرچەندە بۆنی ئەوە دێت كە ئەو دۆخە ناوچەكەی ئێمەش بگرێتەوە، چونكە بەشێكین لە عێراق.

*لەو دۆخەدا چی بكرێت باشە تا پریشكی شەڕەكە بەر ئێمە نەكەوێت؟

پێویستە هەرچی زووە لایەنەكان كۆببنەوە و لە بەرژەوەندیی كوردستان و كوردستانیان بڕیار بدەن، یەك قسە و یەك دەنگ و یەك هەڵوێست و كردار بن و یەكتر قبووڵ بكەن، هەڵبژاردنێكی باش لە كاتی خۆیدا و باشبوونی پێوەندییەكان لەگەڵ حكوومەتی عێراق و لێكتێگەیشتن لەسەر بنەمای گفتوگۆ و بەرژەوەندی و ئەو مافە دەستورییانەی كە پێوەندی بە كوردستانەوە هەیە و باشبوونی پێوەندییەكان لەگەڵ ئێران و توركیا، ئەو حزب و لایەنە سیاسییانەی لە هەرێمن و هی بەشەكانی تری كوردستانن، دەبێت رەچاوی دۆخی سیاسیی هەرێم بكەن، لە رێگەی حكوومەتی عێراقەوە یان حكوومەتی هەرێم بێت، لێكتێگەیشتنیان لەگەڵ بكرێت، ئەوانەیش خۆیان لە هەر شتێك كە ببێتە مایەی ئاژاوە لە ناوچەكەمان بە دوور بگرن، دەبێت لە ناوخۆ یەكڕیز و تەبا بین.

*باسی هەڵبژاردنت كرد، هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان تا چەند لە بەرژەوەندیی هەرێمی كوردستانە؟

لە دۆخێكی وەك ئێستە هەڵبژاردن پرۆسەیەكی دیموكراسی و گرنگە، پەرلەمانمان نەماوە و حكوومەتیش كاتەكەی تەواو بووە، بۆیە پێویستە هەڵبژاردن بكرێت، هەڵبژاردن بە بێ پەرلەمان نابێت، دەبێت خۆمان حەكیمی حاڵی خۆمان بین، عێراق بە لایەوە گرنگ نییە پەرلەمانمان هەیە یان نا و دەبێت خۆمان كار بۆ ئەوە بكەین، دەبێت مشوری دۆخەكە بكرێت.

*ئەگەر هەڵبژاردن بكرێت، بزووتنەوەی گۆڕان بەشدار دەبێت؟

بەڵێ، بزووتنەوەی گۆڕان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان ئامادەیە و بەشدار دەبێت، بەڵام بۆ پەرلەمانی عێراق، ئەوەش پێوەندی بە دۆخەكەوە دەبێت، پێویستە رێككەوتن لەسەر ئەوە بكرێت كە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بە چ شێوازێك بەڕێوە دەچێت.

*بابەتی ئاشتەوایی گۆڕان بە كوێ گەیشت، كۆتایی هاتووە یان ماوە؟

كاتەكەی ماوە، هەركاتێك بێت ئاشتەوایی دەبێت، ئاشتەوایی بە جۆرێك هیچكات حزبی سیاسی دەرگەی دەمەزراوەكانی خۆی بەسەر كەس و لایەنگر و جەماوەرەكەی داناخات، هەر كەس بیەوێ دەتوانێت بێتە لای گۆڕان، ئەوانەشی لە گۆڕان زوویر بوون، هەمیشە گۆڕان دەرگەی واڵا بووە و زەوینە هەیە بۆ ئاشتبوونەوە.

*كەس گەڕاوەتەوە بۆ ناو گۆڕان لە كەسایەتییەكان؟

قسەیان لەگەڵدا كراوە، بەڵام هەندێك لەوانە بە پڕۆژە وەڵامی گۆڕانیان داوەتەوە، پڕۆژەكە بەشێكی تا ئێستە گفتوگۆی لەسەر كراوە و هەندێكیشی پڕۆژەكەیان قبووڵ نەكردووە، بەڵام پڕۆژەی ئاشتەوایی بەردەوامە و كۆتایی نەهاتووە.

*بابەتی بریكاری وەزیری پەروەردە بۆچی وای لێ هات؟

دەبوو كاك سەیوان پابەندی بزووتنەوەكە بوایە، چونكە هیچ حزبێكی سیاسی ئەوە لە ئەندامانی قبووڵ ناكات، ئەو كەسێكە سەركەوتوو نەبوو، بەڵام دەبوو حكوومەت رێزی گۆڕانیان بگرتایە، چونكە ئەو حزبە دەسەڵاتی ئەوەی هەیە كەسەكانی خۆی لە ناو حكوومەت لاببات، بەڵام دواجار گۆڕان بڕیار دەدات.

*لە هەڵبژاردنی داهاتوو بزووتنەوەی گۆڕان دەتوانێت بەهێز بێتەوە؟

ئەمە پێوەندی بە رێككەوتنی پارتی و یەكێتییەوە هەیە، كە چۆن لەسەر بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن رێك دەكەون، بەشی هەرەزۆری خەڵك ئومێدیان بە حزبەكان نەماوە، چونكە نەبوونی مووچە و خزمەتگوزاری و ئاسایینەبوونی پێوەندییەكان و تێكچوونی دۆخەكە، وای كردووە كێشە لە نێوان ئێمە و خەڵك دروست بكات.

*پێت وایە خەڵك ئومێدی بە گۆڕان مابێت؟

گۆڕان حزبێكی ئایدۆلۆجی نییە، گۆڕان پرۆژەیە، ئەگەر سبەی بزووتنەوەكەش نەمێنێت، ئەو پاكێجانەی كاتی خۆی كاك نەوشیراون نووسیبووی، وەك پڕۆژە بە كاك مەسعوود و سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی حكوومەت و پەرلەمان و لایەنە سیاسییەكان بۆ چاكسازی لە هەرێمی كوردستان دراوە، بۆیە ئەگەر 50 ساڵی تر بمانەوێ چاكسازی بكەین، دەبێت پەنا بۆ ئەو پڕۆژەیە ببرێت.

دیمانە/ هۆشیار عەلی



وشە - مه‌حموود ئیسماعیل