میسال ئالووسی: ئەوەی لە عێراق هاتووەتە پێش دوا هەلە بۆ بنیاتنانی دەوڵەت

:: AM:09:16:13/11/2019 ‌

میسال ئالووسی سیاسەتوانی دیاری عێراق، دووپاتی دەكاتەوە كە هەوڵەكانیی پارتە سیاسییە ئاینی و سەرۆكایەتییەكانی عێراق بۆ نەهێشتنی خۆپێشاندان سەركەوتوو نابێت و كاتی هاتووە "گۆڕانكاری ریشەیی لە عێراق بكرێت، بەو مەرجەی لەسەر بنەمای پاراستنی مافەكانی مرۆڤ و ژن و پرەنسیپەكانی هاووڵاتیبوون و دادوەریی كۆمەڵایەتی بێت".

خۆپێشاندانەكانی عێراق لە 25ی مانگ دەستی پێ كردەوە و تا ئێستە بەردەوامە، ئەو خۆپێشاندانانەی زۆر جیاوازن لەوانەی تر، بەهۆی ئەوەی ناڕازییەكان گەنجانی شیعەن و تا ئێستە رووبەڕووی هەموو دەزگە تەناهییەكانی عێراق بوونەتەوە كە شیعە بەڕێوەی دەبەن، سەرەڕای ئەو كوشتارە زۆرەی كراوە. بۆیە زۆرینەی چاودێران گەشبینن بە گۆڕانكاری گەورە، هاوكات وریایی لە شكستهێنانی دەدەن. 
میسال ئالووسی ئەمینداری گشتیی پارتی ئومەی عێراقی، بۆ "وشە" روونی كردەوە كە خۆپێشاندانەكانی عێراق بە بەردەوام بەرەو ناوزڕاندن براون، بەڵام ئەمجارە هەڵقوڵاوی ناوجەرگەی شەقامی عێراق و شیعەن كە بە روونی هاوار دەكەن بەسە بازرگانیكردن بە مەزەو و ئاین و شیعەی عێراق بۆ بەرژەوەندی كەسانێكی گەندەڵی سەربە دەرەوەی وڵات.

ئالووسی نیگەرانە لەو پارتە سیاسییانەی عێراق كە "هیچ فێر نەبوون تەنانەت لەو خۆپێشاندانانەی دواییش كە لە داواكاری ئاسایی دەستی پێ كرد بەرەو بنیاتنانی دەوڵەت".

زیاتر گوتی، خۆپێشاندەران دەڵێن ئێمە وڵاتمان دەوێت و بەو حكوومەت و پەرلەمانە رازی نین، گەل دەزانێ هەڵبژاردنی دوایی بەتاڵ و ساختە بوو و ئەوەی فەرمانڕەوایی دەكات قاسم سلێمانییە، سەرەڕای ئەوە هێشتا بێ شەرمانە و لەبەرچاوی دنیا بە سەرپەرشتیی قاسم سلێمانی رێككەوتوون، واتە قاسم كۆیان دەكاتەوە و پەرتەوازەیشیان دەكات.

بەگوتەی ئەو سیاسەتوانە "ئەو هەوڵانەی پارتە سیاسییە ئاینی و سەرۆكایەتییەكان سەركەوتوو نابێت بۆ كپكردنەوەی ناڕەزایی و كاتی هاتووە گۆڕانكاری ریشەیی لە عێراق بكرێت، بەو مەرجەی لەسەر بنەمای پاراستنی مافەكانی مرۆڤ و ژن و پرەنسیپەكانی هاووڵاتیبوون و دادوەری كۆمەڵایەتی بێت".

"عێراق بەرەو گۆڕانكاریی گەورە هەنگاو دەنێت و هیوادارم دەوڵەتێكی فیدراڵ یان كۆنفیدراڵی ببینین، چونكە لە هەر دۆخێكی تر باشترە بۆ عێراق، واتە دەوڵەتێكی بەهێز لە عێراق دروست نابێت تا ئەوكاتە لە گوتاری نەتەوەپەرستی عەرەبی یان ئیسلامی دوور نەكەوینەوە، بە واتایەكی تر دەبێت درك بەوە بكەین ئەوەی هاتووەتە پێش، دوا هەلە بۆ ئەوەی دەوڵەتی عێراقی بوون و قەوارەی هەبێت، ئەگەر سەركەوتوو نەبین، ئەوە كۆتایی هەمووانە" ئالووسی وای گوت.   

سەرەتای هەفتە لایەنەكانی شیعە بەسەرپەرشتیی ئێران رێككەوتن كە خۆپێشاندان كۆتایی بێت و سەرۆك وەزیران لە جێی خۆی بمێنێتەوە بۆ چاكسازی، بەڵام گۆڕەپانی ناڕەزاییەكان چۆڵ نەبوون و خۆپێشاندەران بە بەردەوامییان ئەو پەیامەیان دا كە پابەندی بڕیاری حزب و وڵاتان نابن و بە كوشتنیش ناگەڕێنەوە دواوە.

ئیهاب جواد وەزنی سەرۆكی تەنسیقییەی كەربەلا، بۆ "وشە" ئەوە دەخاتە ڕوو كە تا ئێستە حكوومەتی عێراق لە دۆڵێكی ترە بەرانبەر بە داواكاری خۆپێشاندەران كە داوای روون و نیشتمانین.
عێراقییەكانی دوای یەكی 10 جیاوازن لەوانەی پێش ئەو رێكەوتە و ناگەڕێینەوە ماڵەوە تا وڵاتێكی گەشاوە دروست نەكەین.

جواد كە وەك هەڵسوڕێنەرێكی خۆپێشاندان دەردەكەوێت، ئاماژەی بەوە دا "لەم رۆژانە یەكەم لیستی داواكارییەكانمان راگەیاند بەر لە لادانی حكوومەت و هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان، بریتییە لە هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردن و هەڵوەشاندنەوەی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن و دامەزراندنی كۆمسیۆنێكی تر و هەمواركردنەوەی یاسای پارتە سیاسییەكان و پەككخستنی یاسای ژمارە 21 كە ئەنجوومەنی پارێزگاكان رێك دەخات، ئەوانە پێش هەڵوەشانەوەی حكوومەت كە ماوەی هەفتەیەك بۆ 10 رۆژمان دیاری كردووە".

زیاتر گوتی، ئێمە بەدوای چاكسازی ریشەیی سیستمی سیاسییەوەین لە عێراق، ئەگەرنا ناگەڕێینەوە ماڵ، كۆبوونەوەی پارتە سیاسییەكان و بۆچوونی ئەوان گرنگ نییە لامان، ئەو توێژە سیاسییە تا سەر ئێسك گەندەڵن و هیچ گرنگییەك بە گەل نادەن و سامانەكەیان بردووە و خوێنیان ڕشتووە، بۆیە ئەوەی قسەی لەسەر دەكەن كێشەی خۆیانە، بەڵام گەڕانەوەمان نییە و بەردەوام دەبین، با بۆ خۆیان رێككەوتن بكەن.
جواد دڵنیایی دەدات كە دەبێت چاكسازی بكرێت و دوای هەڵبژاردنی پێشوەختەیش ببین بە خاوەن پەرلەمان و حكوومەتێكی نوێ. دووپاتیشی كردەوە، دەستوەردانێكی ئاشكرای وڵاتانی ناوچەكە لە كاروباری ناوخۆ و بڕیاری سیاسیی عێراق هەیە، بەتایبەتی ئێران، بۆیە دەبینین لەناو جەرگەی كەربەلا كە ئێران حسێبێكی تایبەتی بۆ دەكات، دروشمی "ئێران بۆ دەرەوە، كەربەلا یان بەغدا ئازاد دەمێنێتەوە" دەگوترێتەوە، ئەوانەی ئەو دروشمانە دەڵێنەوە، باش دەزانن ئێران دەست لە كاروباری عێراق وەردەدات، بەڵام ئەوەیان بۆ ناچێتە سەر و عێراقییەكان ئەوە قبووڵ ناكەن.

"دەمانەوێ ببینە خاوەن وڵاتێكی رێزلێگیراو و خاوەن سەروەری كە لە ناوەوە بەڕێوەی ببەن دوور لە راسپاردەی هەر وڵات و مەزەو و تایفەیەكی تر" جواد وای گوت.

ئاماژەی بەوەیش دا، "ئەو سیستمی سیاسییەی لە عێراق هەیە تەنیا هەژاری و نەداری بۆ عێراقییەكان هێناوە، جیا لە دەستوەردانی دەرەكی لەسەر حسێبی عێراقییەكان، بۆیە عێراقییەكانی دوای 1/10/2019 جیاوازن لەوانەی پێش ئەو رێكەوتە، ئێمە ناگەڕێینەوە ماڵەكان تا جێبەجێكردنی داواكارییەكان و گەڕاندنەوەی كەرامەتی وڵاتەكەمان".

"ئێستە لە كەربەلا هەمووان خەریكی خەمی وڵاتن و كۆتەكە شكاوە و ترس نەما، ئەمڕۆ گەنجان لە بەرانبەر فیشەكی راستەقینە دەوەستنەوە و قوربانی بۆ وڵاتەكەیان دەدەن، بە سیاسییەكان دەڵێین ئیتر عێراقییەكان بۆ لەمەودوا لە كەس ناترسن و وڵاتێكی ئازادیان دەوێت كە بە كەرامەت و ئاشتی تێیدا بژین، قۆناغێكی نوێی مێژووی عێراق دەستی پێ كردووە و بەرەو هەڵاتنی خۆرێكی نوێ و عێراقێكی گەشاوە هەنگاو دەنێین" وەزنی وای گوت.          





وشە - مه‌حموود ئیسماعیل